افزایش باردهی درخت انار با کوددهی صحیح به راحتی امکان پذیر است.
بیشتر مردم فکر می کنند با شروع فصل سرما و دوران خفتگی درختان میوه، کار باغداری تعطیل می شود و باغات نیاز به رسیدگی ندارند، اما این طور نیست، در واقع بهترین فصل برای تغذیه و اصلاح خاک باغات پائیز و زمستان است و با تامین مواد مغذی در زمستان، درختان می توانند در بهار، گل دهی را ظرفیت بیشتری آغاز کنند.
پس از کاشت هر درختی باید به طور اصولی از آن مراقبت کرد و با کودهای مورد نیاز آن را تقویت کرد. به همین دلیل شناخت بهترین کود برای درخت انار و رشد سریع تر و بیشتر میوه و ثمر آن در کنار نحوه نگهداری بسیار مهم است.
اینکه تغذیه درخت در فصول مختلف و بویژه در فصل سرد سال به چه شکل انجام بگیرد تا بهترین بهره وری را از یک درخت حاصل کند، سوالی است که یک پژوهشگر حوزه انار به آن پاسخ می گوید.
یک متخصص در زمینه امور باغی، چالکود درختان انار را مهمترین راهکار برای تغذیه درخت دانست و افزود: بهترین زمان برای اجرای چالکود، فصول پاییز و زمستان است. اگر مواد غذایی به طور صحیح در این فصول برای ریشه‌ها تامین شود درختان می‌توانند در بهار با پتانسیل بیشتری فصل رویشی خود را آغاز کنند.
وی اولین قدم برای اجرای چالکود را آزمایش خاک و رصد تغییر آن بیان کرد و افزود: از طریق آزمایش خاک کمبودهای موجود مشخص می شود. اگرچه باغداران در استفاده از چالکود تغییرات قابل ملاحظه ای را مشاهده نخواهند کرد، اما به مرور زمان سیستم ریشه تقویت شده و اینکار می‌تواند باعث افزایش درصد رشد شاخه‌های جدید در فصل بهار شود. چالکود پائیز و زمستانه باعث آماده شدن کود در زیر خاک برای استفاده درخت در اول فصل رشد گیاه خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه در چالکود از مواد آلی و معدنی استفاده می‌کنیم و در این روش در نزدیکی ریشه درخت، چاله‌هایی حفر می‌شود، تصریح کرد: به دلیل حضور آهک فعال در خاک‌های آهکی، میزان بالای بی‌کربنات در آب‌های آبیاری، کمبود مواد آلی، مصرف غیر صحیح (پخش سطحی) کود در سایه‌انداز درختان، کم تحرکی اکثر کودهای مصرفی بخصوص کودهای فسفاته و ریز مغذی‌ها و عدم رعایت مصرف بهینه کود و آب، درختان میوه در کشور عمدتا دچار انواع کمبودها هستند. بر این اساس راندمان و کارایی مصرف کود در روش چالکود به مراتب بیشتر از روش پخش سطحی است.
این پژوهشگر حوزه انار به مزایای چالکود اشاره کرد و با بیان اینکه چالکود مزایای فراوانی برای درخت دارد و موجب می‌شود که افزایش باردهی درخت انار به همراه داشته باشد و گیاه رشد بهتری پیدا کند و کیفیت میوه‌ها افزایش یابد، افزود: چالکود سبب توسعه و رشد ریشه و افزایش سطح برگ درختان میوه می‌شود و بهبود کیفیت میوه‌ها را به همراه خواهد داشت.
با کندن حفره‌ها و پرکردن آنها با مواد عالی نفوذ پذیری آب به داخل خاک افزایش می‌یابد، مشکل علف‌های هرز تا حد زیادی کاهش می‌یابد و کودهای شیمیایی غیر متحرک به راحتی توسط جریان آب در دسترس ریشه قرار می‌گیرند و در واقع با روش چالکود کارایی مصرف کود افزایش یافته و مقدار مصرف کود در هکتار را می‌توان کاهش داد.
وی به محل حفر چاله برای اجرای چالکود اشاره کرد و گفت: برای اجرای چالکود باید چاله‌هایی در نزدیکی تنه درخت در فاصله 1.5 متری از تنه درخت در محل سایه انداز و یک سوم انتهایی درخت حفر شود. قطر چاله برای درخت دو ساله انار 25 سانتیمتر و درخت سه ساله 30 سانتیمتر در نظر گرفته شود و باید دقت شود که ریشه‌ها آسیب نبینند.
افزایش باردهی درخت انار با کوددهی
پیش از معرفی بهترین کودها برای افزایش باردهی درخت انار و زمان استفاده از آن ها، نکات مهم و ضروری در مورد نگهداری، کوددهی و بهترین زمان برای تغذیه و آبیاری درختان انار را بازگو کنیم:
- کودهای مخصوص در پاییز و زمستان برای درخت انار باید بر پایه محافظت از درخت و ریشه آن در برابر سرما و یخ زدگی باشد.
- هنگام اسفند بهترین زمان برای چالکود درخت انار است.
- هنگامی که از روش چالکود استفاده می کنید باید مراقب باشید از کودهای آلی استفاده نکنید. چرا که باعث پوسیدگی ریشه درخت انار می شوند.
- قبل و پس از گلدهی درخت، محلول پاشی با عناصر بور، مس، منگنز و روی را فراموش نکنید.
کودهای شیمیایی و حیوانی، هر کدام خواص مخصوص به خود را دارند. به طور مثال کودهای حیوانی که شامل کودهای مرغی، اسبی، گوسفندی و گاوی می شوند سرشار از موادی هستند که باعث بهبود کیفیت خاک و آماده شدن آن برای کشت بهتر می شوند. کودهای شیمیایی نیز عناصر مختلفی از جمله عناصر ماکرو (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و میکرو یا ریز مغذی دارند که هر کدام برای رشد گیاهان مفید هستند و تاثیر مثبت خود را در بهره وری بیشتر می گذارند. برای اینکه بهترین کود برای درخت انار را بشناسیم باید عناصر مهم که در رشد آن نقش دارند و تاثیرشان را بررسی کنیم:
- نیتروژن: نیتروژن یا ازت بالا برنده قدرت فتوسنتز در گیاهان و رشد بهتر جوانه در آن هاست. کودهای اوره میزان خوبی از نیتروژن در خود دارند.
- فسفر: کود فسفر بالا، باعث افزایش مقاومت ریشه، ساقه و برگ درختان از جمله درخت انار شده و دیواره سلولی آن ها را مستحکم تر می کند.
- پتاسیم: پتاسیم برای رشد بهتر میوه ها و درشت شدن آن ها بسیار مهم است. به همین دلیل استفاده از کود پتاس بالا برای درخت انار بسیار مفید است.
- آهن: این درخت برای افزایش عملیات فتوسنتز خود به آهن احتیاج دارد. بهترین کود آهن برای درخت انار نیز، کود کلات آهن است.
- گوگرد: گوگرد یک کود ثانویه در کنار سایر عناصر است که جهت بهبود رنگ گیاه و بالا رفتن کیفیت محصول به کار برده می شود.
- کلسیم: کلسیم برای درخت انار یکی دیگر از عناصر بسیار مهم است و از میوه در برابر ترک خوردگی محافظت کرده و باعث رشد بهتر آن ها می شود. یکی از بهترین کودها برای این منظور نیترات کلسیم است.
- روی: روی نیز یکی دیگر از عناصر میکرو یا ریز مغذی است که باعث بهبود کیفیت محصول و شادابی بیشتر آن می شود.
بهترین زمان برای مصرف کود درختان انار
تشخیص کمبودهای خاکی که درخت انار در آن کاشته شده است بدون آزمایش امکان پذیر نیست. به همین دلیل توصیه می شود پیش از اینکه بهترین کود برای درخت انار را پیدا کنید، نسبت به آزمایش خاک کشاورزی اقدام کنید. چرا که با یک نمونه گیری دقیق از خاک زمین و تحویل آن به یک آزمایشگاه مجرب، می توانید به کلیه مشخصات خاک از جمله پی اچ و میزان اشباع آن، میزان شوری و بافت آن، میزان عناصر موجود در آن و درصد حاصلخیزیش دست پیدا کنید. پس از آن نیز می توانید تفسیر نتیجه آزمایش خاک و دریافت توصیه کودی مناسب را به یک مشاوره باغبانی مجرب بسپارید.
در شرایط نبود تجزیه خاک و نمونه های برگی مقدار کود مورد توصیه برای درختان انار در سنین 2 سال شامل:
- 5 کیلو کود آلی (کاملاً پوسیده)
- 250 گرم نیتروژن
- 125 گرم فسفر
- و 125 گرم پتاسیم
در سن 3 سال:
- 10 کیلوگرم ماده آلی
- 500 گرم نیتروژن
- 125 گرم فسفر و 250 گرم پتاسیم
- در سن 4 سال 20 کیلوگرم کود آلی
- 500 گرم نیتروژن
- 125 گرم فسفر و 250 گرم پتاسیم
در سن 5 سالگی:
- 20 کیلوگرم ماده آلی
- 500 گرم نیتروژن
- 125 گرم فسفر
- 250 گرم پتاسیم
و از سن 5 سال به بالا:
- 30 تا 40 کیلوگرم ماده آلی
- 625 گرم نیتروژن
- 250 گرم فسفر
- 250 گرم پتاسیم
قابل توصیه می باشد.
در ادامه نیز بهترین کودهای شیمیایی برای افزایش باردهی درخت انار به تفکیک مراحل رشد و میوه دهی را توضیح می دهیم:
کوددهی درخت انار در اواسط زمستان
در این زمان بهترین فرصت چالکود برای درخت انار است. البته بهتر است از سال سوم این کار را انجام دهیم تا به ریشه آسیب وارد نکنیم. می توانیم بر اساس آزمایش خاک کلیه عناصری که خاک احتیاج دارد را همراه با کودهای مرغی و هیومیک اسید مهیا کرده و به صورت چالکود به گیاه برسانیم. 300 تا 500 گرم برای هر درخت نسبت به سن آن کافی به نظر می رسد.
بهترین کود برای تورم جوانه درختان انار
زمان جوانه زنی بهترین کود برای درخت انار کودهای فسفر بالا و هیومیک اسید است. بهتر است این کودها با آبیاری به خاک داده شوند. کودهای کلسیم و بور نیز در این مرحله مفید هستند که می توانند به صورت محلول پاشی مورد استفاده قرار بگیرند.
بهترین کود قبل از گلدهی درختان انار
کودهایی که در این مرحله و برای آماده سازی گلدهی به درخت داده می شود باید به صورت محلول پاشی باشد. بهترین کود برای درخت انار در این مرحله از رشد، کودهای کامل سه بیست است که هر سه عنصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم را به یک اندازه دارند. همچنین در این مرحله به کلیه عناصر میکرو نیز نیاز است.
کوددهی در زمان گردویی شدن میوه
در این زمان میوه انار به رنگ سبز و به اندازه ای تقریبا به اندازه یک گردو در آمده است. به همین دلیل می توانیم در آب آبیاری آن ها کودهای سه بیست حل کرده و به خاک اضافه کنیم. همچنین عناصری مانند آهن، کلسیم، بور و بور نیز برای درخت گردو مورد نیاز است که باید در برنامه گنجانده شوند.
بهترین کود برای درشت شدن میوه درخت انار
بهترین کود شیمیایی در این مرحله برای ثمر درخت انار، کودهای پتاس بالا هستند. چرا که به درشت شدن میوه کمک می کنند. از کودهایی که عناصر میکرو را به صورت کامل دارند نیز می توانیم استفاده کنیم تا درخت را تقویت کنیم.
کوددهی جهت تغییر رنگ میوه و زمان برداشت
در این مرحله کشاورزان باید به میوه کمک کنند تا از رنگ سبز به رنگ قرمز درآمده و درشت شود. بهترین روش کوددهی نیز محلول پاشی است. می توانیم از نیتروژن و پتاسیم، و البته فسفر به اندازه کمتری در این مرحله استفاده کنیم. البته بور، کلسیم و هیومیک اسید نیز مفید هستند.
کوددهی پس از برداشت محصول
پس از برداشت باید درخت را برای برداشت بعدی آماده کنیم. بهترین کود برای درخت انار در این مرحله نیز کودهای نیترات پتاسیم و عناصر ریز مغذی و جلبک ها هستند. البته می توانیم کودهای حیوانی نیز به خاک اضافه کنیم.
جدول برنامه کوددهی برای افزایش باردهی درخت انار
| برنامه غذایی انار | ||||
| مرحله رشدی | کود پیشنهادی | میزان مصرف | روش مصرف | توضیحات |
| اواسط زمستان | گرانول کوگرد+ کود مرغی ژیگاس+ میکرومعدنی(میکرو کمپلت ژیگاس) | بسته به آنالیز خاک | چالکود | |
| متورم شدن جوانه ها | فروت ست | 1 تا 2 کیلوگرم در هر هزار متر مربع | محلول پاشی | |
| اوره فسفات ژیگاس + هیومیک ژیگاس | آبیاری(10 کیلوگرم در هر هکتار) | |||
| پایان گلدهی اول | فروتالیو+اسید آمینه | 2 تا 3 لیتردر هر هزار لیتر | محلول پاشی | |
| 20 20 20 ژیگاس | (15 تا 30 کیلو در هر هکتار) | آبیاری (15 تا 30 کیلو در هر هکتار) | ||
| گردویی شدن میوه(گل دوم و سوم) | کلسیم بور+ کلسیم مایع بیوگرین
|
2 تا 3 لیتردر هر هزار لیتر | محلول پاشی
|
|
| کلات آهن ژیگاس
|
2کیلوگرم در هر هکتار | آبیاری | ||
| دانه بندی و سایز گیری میوه | نیترات کلسیم ژیگاس | (10 تا 15 کیلوگرم در هر هکتار) | آبیاری | |
| سولوپتاس ژیگاس
|
10 تا 15 کیلوگرم در هکتار | آبیاری | ||
| 20 روز قبل از برداشت | کلسیم مایع بیوگرین | 2 در هزار | محلول پاشی | |
| گوگرد مایع | 1 تا 2 لیتر در هر جریب | آبیاری | ||