هل گیاهی است از خانواده جین جبراسه یا خانواده زنجبیل در اصل جهت تهیه ادویه هل در زادگاه اصلی خود کشت میشود و در عین حال یکی از گیاهان برگی زینتی نیز محسوب میشود، برگ های این گیاه متقابل و بسیار معطر بوده و ساقه های آن مانند خیزران و ارتفاع آن به ۳۰ سانتیمتر می رسد، اندام تکثیر آن ساقه ها زیرزمینی است.
هل در کنار زعفران و وانیل یکی از گران ترین ادویه های جهان است. گیاه برای شکوفایی به دمای متوسط حداقل 10 درجه سانتیگراد احتیاج دارد.
- نام انگلیسی: Cardamom plant
- نام علمی: Elettaria cardamomum
- فارسی رایج: کارداموم و “هل”
- معیار زیبایی: برگ
- از خانواده: Zingiberaceae
- خاستگاه: هند
گیاه را از تابش مستقیم نور آفتاب به دور نگهدارید، کنار پنجره بهترین مکان برای این گیاه است.
حداقل درجه حرارت در زمستان ۱۵ درجه و در تابستان ۲۴ درجه است، جریان ملایم هوا برای این گیاه متناسب است.
در تابستان دوبار در هفته و در زمستان هر ده روز یکبار، اگر درجه ی حرارت پائین ده درجه باشد آبیاری را متوقف کنید.
در تابستان سه بار در هفته غبارپاشی کنید، در زمستان هفته ای یکبار کافی است.
هر ۱۴ روز یکبار با کود شیمیایی محلول در آب مخصوص گل های زینتی گیاه را تغذیه مصنوعی کنید(به خصوص در فصل رشد)
هر سال با شروع رشد گیاه احتیاج به تعویض گلدان دارد.
غبارپاشی برای تمیز شدن برگ ها کافی است، حتی الامکان از مواد براق کننده شیمیایی برای برگ استفاده نکنید، در صورت لزوم هر ماه یکبار.
کاشت گیاه هل:
هل گیاهی دگر گرده افشان است از این رو تکثیر هل به روش جنسی توصیه نمیشود. تکثیر گیاه هل به دو روش رویشی (تقسیم ریزوم) و زایشی (کاشت بذر در گلخانه) صورت می گیرد.
تکثیر رویشی:
در این روش کاشت گیاه هل، توده های بزرگی از ریزوم را از گیاه در حال رشد برش می زنند و آنها را از هم جدا کرده و به توده های کوچکتری تقسیم می کنند. سپس این توده ها داخل چاله هایی که حفر شده اند کاشته می شود. توده های انتخاب شده باید حداقل یک سال سن و یک جوانه داشته باشند. از طریق تکثیر به شیوه رویشی، رشد و افزایش گیاه سریعتر انجام می گیرد.
چاله هایی که برای کاشت ریزوم ها حفر می شود در حدود 30 در 60 سانتی متر و به عمق 60 سانتی متر، با فاصله 1.5 تا 2 متر از هم می باشد. (باید بین دو گیاه حداقل 2 متر فضای کافی برای گستراندن ریشه و برگسار وجود داشته باشد) دو ماه قبل از شروع کاشت، این چاله ها را با مخلوطی از کمپوست، خاک سطحی و کود گاو پر می کنند. کود گاوی استفاده شده باید کود کهنه و پوسیده باشد.
تکثیر زایشی:
برای تولید گیاه در مقدار انبوه از بذر های گیاه هل استفاده می کنند. برای این کار بذرهای مرغوب و پر محصول و رسیده را انتخاب می کنند و در داخل آب قرار می دهند تا راحت تر بتوانند بذر ها را بدون آسیب از داخل کپسول خارج کنند. سپس بذر ها را داخل آب سرد می خیسانند تا ماده چسبناک روی آن خارج شود. بعد از جوانه زنی آنها را داخل خاک می کارند. بهترین زمان برای کاشت بذر در ماه های شهریور تا آذرماه است.
در گلخانه بذر ها را در مکانی با شیب ملایم و قابل دسترسی به آب به صورت خطی و یا یکپارچه می کارند. برای این کار در مکانی به ابعاد 1 در 6 متر و در کرتی به ارتفاع 0.3 متر نسبت به زمین کناری کاشته می شود. برای کاشت هر متر مربع در حدود 10 گرم بذر مورد نیاز است. بعد از کاشت بذر ها روی آنها را با لایه نازکی از ماسه و کاه برنج می پوشانند تا بذر ها جوانه بزنند. جوانه زنی بذر ها در حدود 30 تا 90 روز به طول می انجامد. بعد از 6 ماه نهال های سبز شده قابل انتقال به محیط کشت ثانویه هستند. در محیط کاشت ثانویه نهال ها با فاصله 0.3 متر از هم کاشته می شوند. بعد از رسیدن میوه هل تا زمانیکه کپسولها سبز هستند آنها را برداشت می کنند تا زرد نشوند.
نحوه کاشت گیاه از طریق بذر هل در منزل
در مورد کاشت هل دو نکته خیلی مهم رو باید رعایت کنید: اول این که برای کاشت هل از دانه باید حتما حتما حتما از دانه هل تازه استفاده کرد. پس اگر هل توی خونه دارین و یا از عطاری خریداری کردین نمیتونید باهاش گیاه جدیدی رو سبز کنید؛ چرا که قدرت جوانه زنی در این دانه ها از بین رفته.
دوم این که جوانه زنی دانه هل بین 30 تا 50 روز طول میکشه و کلا دور جوانه میزنه. پس ناامید نشین. اگر دانه هل تازه دارین بعد از این که بذرها رو از پوسته خارج کردین و 24 ساعت در آب خیس کردین، داخل یه دستمال مرطوب بزارین و دستمال رو درون یه کیسه فریزر که چند سوراخ روی اون ایجاد کردین قرار بدین و کیسه رو در مکان گرمی بزارین. رطوبت گیاه رو تامین کنید و منتظر جوانه زدن بمونید. اگر هوا رد و بدل نشه دانه ها کپک میزنن. پس حواستون باشه.
البته من در مقاله ای خوندم که یک محلول اسید نیتریک 2.5 درصد روی دانه ها یا همون کپسول ریخته بشه. بعد از دو دقیقه محلول رو دور بریزین و کپسول ها رو در آب گرم قرار بدین. 24 ساعت خیس کنید و سپس بذر رو دربیارین و بقیه ماجرا. اما من خودم به شخصه این روش رو امتحان نکردم.
بیماری ها، مشکلات و درمان:
- برگ ها کمرنگ و سفید شده اند:
اشعه ی مستقیم آفتاب عامل این نارسایی است، محل گلدان را عوض کنید. - برگ ها رنگ پریده هستند:
نور کافی نیست، گلدان را به محل روشن تری انتقال دهید. مواظب اشعه مستقیم آفتاب باشید. - نوک برگ ها قهوه ای است:
هوا خیلی خشک است، غبارپاشی را شروع کنید. - لکه های چسبنده قهوه ای در زیر برگ هاست:
با سم حشره کش نفوذی طبق دستور هر دو هفته یکبار سمپاشی کنید. - نقاط نقره ای رنگ روی برگ ها مشاهده می شوند و حشرات ریزی در اطراف گلدان به چشم می خورد:
حشره تریپس عامل آن است. با سم حشره کش نفوذی عمل سمپاشی را هر ۱۴ روز یکبار شروع نمایید. - برگ و شاخه های جدید ظاهر نمی شوند:
اگر فصل بهار است ریشه ها را بازدید و در صورت متراکم بودن آن ها اقدام به تعویض گلدان نمایید، اگر اینکه گیاه احتیاج به تغذیه مصنوعی دارد، طبق دستور عمل کنید. - برگ ها سوقط می کنند:
هوا خیلی سرد است، گیاه را به محل گرمتری انتقال دهید. - رنگ برگ ها زرد می شود و سطح زیرین آن ها مملو از عنکبوت است:
کنه قرمز ریز عامل آن است. هم کنه کش هر ۱۴ روز یکبار طبق دستور سمپاشی نمایید تا علائم برطرف گردد، غبارپاشی در رفع عارضه موثر است. - برگ ها به رنگ قهوه ای در می آیند:
هوا گرم و خشک و آبیاری به تاخیر افتاده است، گیاه را به محل خنک تری انتقال دهید، آبیاری را شروع کنید و غبارپاشی فراموش نشود. - رنگ ساقه سیاه است و از قاعده شروع به پوسیدن نموده است:
آبیاری بیش از اندازه است، اجازه دهید سطح خاک گلدان خشک شود و سپس با آبیاری کمتر تشنگی گیاه را بر طرف کنید.
تقسیم ریشه:
الف) چنانچه تعداد ساقه ها در بهار زیاد باشد، موقع تعویض گلدان فرا رسیده است. گیاه را از گلدان بیرون آورید و خاک های اطراف ریشه را به آرامی کنار بزنید.
ب)ساقه های زیرزمینی را جدا کرده و هر کدام از آن ها را در گلدان جداگانه ای کاشت نمایید.
هل زینتی گیاه مقاوم به سایه است و نور مستقیم افتاب را تحمل نمی نماید،نسبت به حمله کنه تارعنکبوتی حساس است.
منبع:
سلام لطفا طریق کاشت گیاه هل را بفرمایید. بنده دانه گیاه هل را خیس کردم دو سه روزی بعد در دستمال نمناک قرار دادم ولی ریشه نزده
سلام. حتما این بحث هم به مطلب اضافه میشه. اما در مورد کاشت هل دو نکته خیلی مهم رو باید رعایت کنید: اول این که برای کاشت هل از دانه باید حتما حتما حتما از دانه هل تازه استفاده کرد. پس اگر هل توی خونه دارین و یا از عطاری خریداری کردین نمیتونید باهاش گیاه جدیدی رو سبز کنید؛ چرا که قدرت جوانه زنی در این دانه ها از بین رفته.
دوم این که جوانه زنی دانه هل بین 30 تا 50 روز طول میکشه و کلا دور جوانه میزنه. پس ناامید نشین. اگر دانه هل تازه دارین بعد از این که بذرها رو از پوسته خارج کردین و 24 ساعت در آب خیس کردین، داخل یه دستمال مرطوب بزارین و دستمال رو درون یه کیسه فریزر که چند سوراخ روی اون ایجاد کردین قرار بدین و کیسه رو در مکان گرمی بزارین. رطوبت گیاه رو تامین کنید و منتظر جوانه زدن بمونید. اگر هوا رد و بدل نشه دانه ها کپک میزنن. پس حواستون باشه.
البته من در مقاله ای خوندم که یک محلول اسید نیتریک 2.5 درصد روی دانه ها یا همون کپسول ریخته بشه. بعد از دو دقیقه محلول رو دور بریزین و کپسول ها رو در آب گرم قرار بدین. 24 ساعت خیس کنید و سپس بذر رو دربیارین و بقیه ماجرا. اما من خودم به شخصه این روش رو امتحان نکردم.
امکانش هست بفرمایید دانه تازه هل را از کجا میشود تهیه کرد؟
ریزوم گیاه را از کجا میتوانیم تهیه کنیم؟
از مراکزی که فروش بذر دارن
گیاه هل در چه سن رویشی بار دهی دارد و میزان آن چقدر است
بسته به نوع هل داره و محل کاشت گیاه، معمولا دو سال بعد از کاشت محصول میده
سلام وقت بخیر. من یک سوال داشتم قیمت نهال هل در دو جا مشاهده کردم یک سایت حدود ۳۰۰ تومن زده بودن و در سایت دیگر ، دو و نیم میلیون زده بودن.خب حالا من به کدام اعتماد کنم و اینکه چه تفاوتهایی می تونن داشته باشند؟