گل آئونیوم یا گل ناز بشقابی رو چطور نگه داری کنیم؟

Related Articles

چروک شدن برگ کراسولا – علت و درمان

اکتبر 1, 2023

لیتوپس یا کاکتوس سنگی و رازهای نگهداری از این گیاه در منزل

سپتامبر 28, 2023

کاکتوس کریسمس و همه فوت و فن های نگهداری از این گیاه

سپتامبر 3, 2023

گل آئونیوم یا گل ناز بشقابی از خانواده ساکولنت ها و گیاهی است همیشه سبز که زیستگاه اصلی آن نواحی شمال آفریقا می‌باشد. بیش از 35 گونه از این آئونیوم تا امروز شناسایی شده است که معروف‌ترین آنها گونه Aeonium arboreum Zwartkop می‌باشد. آئونیوم ها دارای رنگ‌های مختلفی هستند از سبز، بنفش تا مشکی، رنگ بعضی گونه‌ها با تغییر میزان نور و دما تغییر می‌کند. ارتفاع بعضی گونه‌های این گیاه تا یک متر می‌رسد. آئونیوم ها معمولاً در ماه‌های خنک سال مثل مهر و آبان و فروردین و اردیبهشت رشد می‌کنند.

این گیاه چند ساله که از چندین برگ گوشتی صاف و گرد تشکیل شده است. نکته جالی این گیاه این است که بدون ساقه می باشد و برگ ها به سطح خاک چسبیده هستند. گیاه بشقابی به راحتی در خانه قابل پرورش است. این گیاه بومی صخره های ساحلی جزایر قناری است که توسط بذر یا پاجوش تکثیر می شود.

گیاه بشقابی می تواند  به قطر 50 سانتی‌متر رشد کند. با افزایش سن گیاه، قسمت مرکزی ضخیم شده و این نشانه گل‌دهی در گیاه می‌باشد که معمولا 2 تا 4 سال بعد از کاشت رخ می‌دهد.

قسمت مرکزی گیاه می‌تواند به اندازه 8 تا 50 سانتی‌متر بزرگ شود و با گل‌های زرد ستاره‌ای کوچک پوشیده می‌شود. گل‌دهی در اواخر بهار انجام می‌‌گیرد.

گیاه بشقابی در مکان‌های سایه-روشن و خاک‌های دارای زهکشی خوب رشد می‌کند.

در مناطق گرم گیاه باید از نور مستقیم خورشید محافظت شود. این گیاه در مناطق گرم در فضای آزاد قابل پرورش است، در مناطق سرد، گیاه باید در زمستان از سرما محافظت شود.

گیاه بشقابی در مناطقی که دمای هوا در زمستان زیر 1- درجه سانتی‌گراد نمی‌آید، در فضای باز قابل کاشت است.

درمناطق سردتر باید در گلدان کاشته شود تا در طول زمستان به محیط داخلی منتقل گردد.

اصول نگهداری از گل آئونیوم یا گل ناز بشقابی

گل آئونیوم به آب کمی نیاز دارند به طوری که در طی تابستان هر هفت روز یک‌بار و در طی زمستان هر ماه یک مرتبه آبیاری برای آنان کافی است. البته اگر خواهان رشد مناسب آنان در طی فصول رشد هستید بهتر است هر زمان که سطح خاک و همچنین سطوح زیرین خاک تا عمق 2-1 سانتیمتر خشک شده بود گیاه را آب دهید.
در فصول سرد این گیاه به آب کمتری نیاز دارد. البته در این مورد در بین گیاهان آئونیوم تفاوت وجود دارد. بدین معنی که نمونه‌های کوچک اندام و بدون ساقه را گاهی باید در طی رکود و فصل سرد آبیاری کرد تا خاک خشک نشود اما نمونه‌های ساقه دار که شبیه درختچه رشد می‌کنند(همانند Aeonium manriqueorum, Aeonium ciliatum, Aeonium davidbramwellii,Aoenium undulatum و Aeonium hierrense) را می‌توان کمتر آب داد به نحوی که خاک تا حد زیادی خشک شود که البته این مسئله موجب چروکیدگی برگ ها و همچنین ریزش برخی از برگ‌های آن خواهد شد، اما اگر چنین عمل نشود و به آبیاری گیاه ادامه دهید، از آنجا که گیاه در حالت رکود است و آبی مصرف نمی‌کند، احتمال پوسیدگی ریشه افزایش می‌یابد.  همچنین در هنگام آبیاری اگر از آب ولرم استفاده کنید بهتر است.

دمای مناسب برای نگهداری آئونیوم:
این گیاهان به سرما حساس هستند. البته توانایی تحمل سرما در انواع مختلف آن متفاوت است و برخی انواع حتی تا 4- درجه سانتی گراد را می‌توانند تحمل کرده و از بین نروند اما برای اکثر نمونه‌ها گفته می‌شود که نزول دما به زیر 5 درجه سانتی‌گراد موجب کاهش رشد این گیاه و ریزش برگ‌های آن خواهد شد.

البته توجه داشته باشید که ریزش تعدادی از برگ‌های این گیاه در فصل رکود امری طبیعی و عادی است اما اگر هوا به شکل نامناسبی نیز سرد باشد این ریزش با سرعت بیشتر و به شکل گسترده‌تری صورت می‌گیرد. اگرچه این گیاه گرما را بیش از سرما دوست دارد اما بهترین رشد را در دمای 20 الی 25 درجه سانتی‌گراد انجام می دهد و هر مقدار دمای هوا بیشتر باشد باید آبیاری آن را با دقت بیشتری انجام داد تا گیاه خشکی نکشد.

گرمای بیش از اندازه هوا به همراه خشکی کشیدن گیاه منجر به رکود تابستانه این گیاه و عدم رشد آن خواهد شد. همچنین دمای زیاد به همراه اشعه‌های سوزان آفتاب از دلایل ریزش برگ‌های این گیاه هستند.

نور مورد نیاز گل آئونیوم:
در مکان‌هایی با آفتاب مستقیم و همچنین نیمه سایه رشد می‌کند. به طور کلی انواع آئونیوم هایی که برگ‌های سبز دارند در مکان‌های نیمه سایه بهتر رشد می‌کنند و انواعی که رنگ بنفش را در برگ‌های خود دارند آفتاب مستقیم را می‌پسندند.

البته برای شرایط نور مستقیم آفتاب استثنائاتی نیز وجود دارد. بدین صورت که در روزهای گرم تابستان و بخصوص در بعد از ظهر بهتر است که این گیاهان در معرض اشعه‌های داغ و سوزان آفتاب قرار نگیرد در غیر این صورت نوک و حاشیه برگ‌های گیاه خواهد سوخت.

 تکثیر گل آئونیوم:
نمونه‌هایی را که ساقه‌های بلندی دارند را می‌توان با قلمه ساقه تکثیر کرد. ساقه را از چند سانتیمتری زیر یک دسته برگ جدا کنید به شکلی که قلمه در حدود 10 سانتیمتر طول داشته باشد و 2 -1 روز در مکانی خشک و به دور از نور مستقیم قرار دهید تا رطوبت اضافه را از دست بدهد. می‌توان این ساقه را در شن مرطوب کاشت کرد و به مدت یک هفته نیز آب نداد. سپس آبیاری را به تدریج شروع کرد و برنامه آبیاری گیاهان بالغ را در پیش گرفت.

تصویر ۱ قلمه مورد نظر از تنه ساقه اصلی گیاه مادری جدا می‌شود. تصویر ۲ برگ‌های اضافی حذف می‌شوند. تصویر ۳  قلمه‌ها برای ۲-۱ روز در محیطی خشک و به دور از نور مستقیم نگهداری می‌شوند تا رطوبت خود را از دست بدهند. تصویر ۴ کاشت قلمه در بستر کاشت تصویر ۵ محکم کردن خاک در اطراف قلمه.

استفاده از قلمه ساقه که از ابتدا بدون برگ بوده است. دسته‌های کوچک برگ که بر روی تنه مشاهده می‌کنید بعد از کاشت قلمه و ریشه دهی آن ظاهر شده‌اند.

اما نمونه‌هایی که یا ساقه ندارند و یا ساقه بسیار کوتاهی دارند را با کمک قلمه برگ تکثیر می‌کنیم. در نمونه‌هایی که ساقه کوتاه دارند برگ‌ها را با قسمتی از ساقه به طول ۳-۲ سانتیمتر باید جدا کرد و در نمونه‌های بدون ساقه تنها کافی است برگ‌ها را از نزدیکی مرکز دسته برگ جدا کرد. قلمه‌ها  به مدت ۲-۱ روز در مکانی خشک و به دور از نور مستقیم آفتاب  نگهداری می‌شوند تا رطوبت اضافی خود را از دست بدهند.

قلمه برگ که کمی ساقه را نیز به همراه دارد را طوری در بستر کاشت قرار دهید که ساقه در داخل خاک و برگ بیرون از خاک باشد. قلمه برگ را نیز تا نیمه در بستر کاشت فرو کنید. گلدان را در مکانی گرم و روشن حداقل با هفت ساعت روشنایی اما به دور از نور مستقیم آفتاب بگذارید. بعد از کاشت قلمه بستر را مرطوب کنید اما برنامه آبیاری را همانند یک گیاه بالغ انجام دهید و از خیس کردن بیش از اندازه بستر بپرهیزید. بهترین زمان قلمه گیری برای اکثر انواع گیاه آئونیوم پاییز است  و دمای مناسب برای ریشه زایی قلمه‌ها حدود ۲۴-۲۳ درجه سانتی‌گراد است. زمان ریشه دهی قلمه‌ها نیز ۱۵ الی ۲۵ روز است. قلمه‌ها را حدود سه ماه بعد می‌توان به گلدان‌هایی مستقل منتقل کرد.

تهیه قلمه برگ از دسته برگ گیاه مادری. برگ‌ها را می‌توان به آرامی از دسته برگ جدا کرد.

 

تمامی قلمه‌ها مناسب نیستند. حتماً قسمت انتهایی برگ (ناحیه اتصال به دسته برگ مادری) باید همراه برگ باشد در غیر این صورت گیاه جدید شکل نخواهد گرفت.

تصویر ۱ شروع ریشه دهی در انتهای قلمه‌های برگ و تصویر ۲ تشکیل گیاه جدید در انتهای قلمه برگ

برخی از نمونه‌های گیاه آئونیوم می‌توانند از کنار گیاه اصلی، پاجوش‌هایی نیز تولید کنند که این پاجوش‌ها را میتوان جدا کرد و در تکثیر این گیاه استفاده کرد. همچنین در مورد انواعی که پاجوش فراوانی تولید می‌کنند می‌توان در زمان تعویض گلدان گیاه و با عمل تقسیم بوته گیاه را به دو یا چند قسمت تقسیم کرد و هر قسمت را به عنوان گیاهی مستقل در گلدانی جداگانه کاشت کرد.

هرس گل بشقابی

برای اینکه گل آئونیوم ما همیشه سرحال باشه و ظاهر زیباش حفظ بشه باید قسمت های آسیب دیده یا سنگین رو حذف کرد.

در صورتی که جوانه های تازه ای زده و به حدی رسیده که میشه ازش جدا کرد و در گلدان دیگه ای کاشت این کار رو انجام بدین.

علت ریزش برگ آئونیوم بنفش

در باره علت ریزش برگ آئونیوم بنفش به صورت مفصل در سایت توضیحاتی داده شده که پیشنهاد میکنم مقاله مربوطه را مطالعه کنید.