گل استرپتوکارپوس با نام انگلیسی (Streptocarpus) و نام فارسی پیچانبر (پیچان=پیچیده+بر=میوه) از هم خانواده های گیاه محبوب و پرطرفدار بنفشه آفریقایی می باشد. از آنجا که گلهای این گیاه تا حدی شبیه به گل پامچال هستند، این گیاه به پامچال دروغین (Cape Primrose) نیز معروف شده است.
استرپتوکارپوس ها تنوع رنگ بندی بسیار زیادی دارند و جزء گیاهان دائمی محسوب می شوند. این گیاه نیز مانند بنفشه آفریقایی چهار فصل سال گلدار است و از نظر شرایط نگهداری (نور، آبیاری، خاک و …) مشابه بنفشه آفریقایی می باشد. تعداد گلبرگ ها ۵ عدد و ترمپت شکل و دهانه ان ها دارای رگه هایی است که تضاد خاصی در رنگ به گلبرگ می بخشد. گلها از خرداد ماه شروع به ظهور می کنند و دوام آن ها نسبت به واریته های اصلاح شده قدیمی بهتر است.
- نام فارسی اصیل : پیچانبر(پیچان=پیچیده+بر=میوه)
- فارسی رایج : استرپتوکارپوس
- نام انگلیسی : Cape primrose
- نام علمی : Streptocarpus از خانواده ی Gesneriaceae
راهنمای نگهداری از گل استرپتوکارپوس
خاک مناسب برای گل استرپتوکارپوس: مخلوطی از چهار قسمت پیت و یک قسمت شن درشت برای استرپتوکارپوس مناسب است. خاک باید زهکش خوبی داشته باشد و تا حدودی نیز رطوبت را اما نه به میزان زیاد حفظ کند. خاکی که بیش از اندازه مرطوب است و یا دمای بالایی دارد برای رشد این گیاه مناسب نیست. از فصل بهار تا پاییز می‌توان از سموم محلول مخصوص گیاهان گلدانی هر ۳ هفته یکبار استفاده کرد. این گیاه تراکم ریشه را دوست دارد بنابراین تنها زمانی که ریشه‌ها از منافذ انتهای گلدان بیرون زده‌اند گلدان آن را در فصل بهار عوض کنید. آموزش نگهداری گل استرپتوکارپوس
دمای مناسب نگهداری استرپتوکارپوس:
دمای مناسب برای رشد و گلدهی این گیاه ۲۵-۱۸ درجه سانتی‌گراد است. هوای گرم موجب قهوه‌ای شدن حاشیه و نوک برگها و ریزش گلها می‌شود. در طی زمستان و برای طی کردن دوران استراحت زمستانه دمای ۱۵ درجه سانتی‌گراد نیز خوب است اما تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد را می‌توانند تحمل کنند و ممکن است برگها ابتدا سیاه شوند و سپس با ادامه یافتن این شرایط بریزند.
نحوه آبیاری گل استرپتوکارپوس:
رطوبت بالای خاک برای گل استرپتوکارپوس مناسب نیست. چنین شرایطی و آبیاری زیاد این گیاه موجب پوسیدگی ریشه، قسمت پایین گیاه (نزدیک سطح خاک) و برگ میشوند. بنابراین گیاه را زمانی آب دهید که خاک گلدان تا حدودی خشک شده باشد. حتی برخی پرورش دهندگان ترجیح می‌دهند زمانی که آثار پژمردگی در برگها نمایان شد گیاه را آب دهند و گیاه با آبیاری سریعاً حالت پژمردگی خود را از دست می‌دهد. البته این به معنی خشکی دادن گیاه به مدت طولانی نیست. خشکی هوا در روزهای گرم نیز می‌تواند منجر به پژمردگی و افتادگی ساقه‌های گل و برگها شود که در چنین موردی می‌توان از عمل غبار پاشی برای افزایش رطوبت برگسار استفاده کرد. در زمستان آبیاری گیاه باید کمتر شود و هفته‌ای یک مرتبه آبیاری در فصل زمستان و در طی دوران استراحت گیاه کافی است.
نور مورد نیاز استرپتوکارپوس:
گل استرپتوکارپوس برای گلدهی به مکانی با نور متوسط تا مکانی پرنور و روشن نیاز دارد. در فصول بهار و پاییز در صبح و یا عصر می‌توانند تا حدودی نور مستقیم آفتاب را تحمل کنند اما در روزهای گرم بخصوص ظهر تابستان مانع از تابش نور مستقیم آفتاب بر روی گیاه شوید. نور شدید آفتاب موجب قهوه‌ای شدن برگها و کم‌رنگ شدن گلها می‌شود. نور اندک محیط موجب کاهش تعداد گل این گیاه می‌شود اما مانع آن نمی‌شود. اگر از نور مصنوعی فلئورسنت برای تحریک گلدهی این گیاه استفاده شود روزانه ۱۵ ساعت نور نیاز است تا گیاه گل دهد.
روش تکثیر استرپتوکارپوس:
با استفاده از بذر و یا قلمه برگ می‌توان استرپتوکارپوس را تکثیر کرد. بذرها بر روی سطح بستر محیط جوانه‌زنی قرار می‌گیرند اما چون برای جوانه‌زنی به نور نیاز دارند بهتر است تا روی آنان را با لایه‌ای نازک از مواد بستر کاشت پوشاند. دمای ۲۰-۱۸ درجه سانتی‌گراد برای جوانه زنی مناسب است. محیط را می‌بایست مرطوب و به دور از نور مستقیم آفتاب نگهداشت. برای تکثیر با کمک قلمه برگ که معمولاً در فصل تابستان انجام می‌گیرد باید برگی را که نزدیک به مرکز گیاه است و حداقل ۱۰ سانتیمتر طول دارد انتخاب کرد. از یک برگ می‌توان چندین قلمه تهیه کرد. برگ را می‌توان از قسمت رگبرگ میانی به دو قسمت تقسیم کرد و یا با برش‌های عرضی چندین قلمه به‌دست آورد.
حداقل ۳-۲ سانتیمتر از قلمه برگ باید در بستر ریشه‌زایی که از شن و یا مخلوط مساوی از پیت موس و پرلیت تشکیل شده است قرار داد. بستر ریشه‌زایی را باید همواره مرطوب نگهداشت. وجود رطوبت در هوا نیز به شکل‌گیری گیاهان جدید کمک میکند. بنابراین می‌توان با کشیدن یک پلاستیک شفاف که دارای چند سوراخ کوچک است بر روی بستر کاشت رطوبت را در اطراف قلمه‌ها حفظ کرد. حدود یک ماه پلاستیک را به شکل مداوم بر روی بستر کاشت نگهداشت و بعد از سپری شدن این مدت به تدریج و هر روز برای مدت زمانی پلاستیک را به کناری زد تا گیاهان جوان به شرایط بیرونی عادت کنند همچنین گیاهان بالغ را نیز می‌توان در فصل بهار و زمان تعویض گلدان با روش تقسیم بوته به دو یا چند قسمت تقسیم و قطعات را به شکل گیاهی مستقل در گلدان جداگانه کاشت.
آفات و بیماری استرپتوکارپوس:
آفت یا بیماری خاصی گل استرپتوکارپوس را تهدید نمی‌کند اما گاهی شته و
شپشک آردآلود ممکن است مشکلاتی را ایجاد کنند. وجود هر دوی این حشرات که از شیره گیاه می‌مکند موجب ضعیف شدن و رنگ پریدگی برگسار بخصوص برگهای جوان و کاهش گلدهی گیاه می‌شود و برگها به دلیل تولید ماده چسبناک عسلک از سوی این آفات چسبنده خواهند شد. محیط مرطوب و سرد نیز می‌تواند بیماری پوسیدگی بوترتیس را شایع کند که در نتیجه برگها و گلها خواهند پوسید. گرم و خشک کردن محیط رشد گیاه و همچنین استفاده از سموم قارچ‌کش از جمله راه‌های مبارزه با این بیماری است.
آفات و درمان گل استرپتوکارپوس:
برگها خیلی بزرگ هستند و گلها ظاهر نمیشوند: تغذیه بیش از اندازه صورت گرفته است و یا اینکه گلدان ها خیلی بزرگ هستند،در دو سال اینده گلدانها را تعویض نکنید،تغذیه را کاهش دهید و یا متوقف سازید.
چند برگ پائینی پوسیده است: ابیاری بیش از اندازه انجام و خاک باتلاقی شده است،اب اضافی را از گلدان ها و زیرگلدانی ها خارج کنید و زهکش را بازدید نمایید.اجازه دهید در فاصله بین دو ابیاری سطح خاک خشک شود،سپس ابیاری نمایید.
برگها قهوه ای میشوند و گلها میریزند: هوا گرم است،گیاه را به محل خنک تری با جریان ملایم هوا منتقل کنید.غبارپاشی با اب سبک و ولرم فراموش نشود.
برگها رنگ پریده و گلها ظاهر نمیشوند: نور کافی نیست،گیاه را به محل پرنورتری منتقل کنید،اشعه متسقیم افتاب به جز ظهر تابستان برای گیاه قابل تحمل است.
برگها و گلها و ساقه ها میپوسند: قارچ ((بوتری تیس)) عامل ان است که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است.گیاه را با سم قارچ کش طبق دستور سمپاشی و گلدانها را به محل گرمتری منتقل نموده و غبارپاشی را متوقف و ابیاری را کاهش دهید تا گیاه به حالت اولیه برگردد.
گیاه خود را انداخته است: هوا خیلی سرد و خشک است و یا دود و هوای کثیف عامل ان است،نارسایی ها را برطرف کنید.
حشرات ریزی در اطراف گلدانها در حال پروازند: با سم حشره کش گیاه را طبق دستور سمپاشی کنید(گلها را هنگام سمپاشی محافظت کنید)
برگها سیاه شده اند: هوا سرد است،گیاه را به محل گرمتری منتقل کنید،و یا صدمه ممکن است مربوط به استفاده از مواد براق کننده ی شیمیایی باشد،از انها استفاده نکنید.
برگها دارای مواد چسبناک هستند: مواد چسبناک مربوط به حشرات روی برگها است،با سم حشره کش هر هفته یکبار گیاه را سمپاشی کنید،مواظب گلها باشید.
برگها چروکیده و گلها سقوط میکنند: خاک خشک،و گیاه تشنه است،فورا ابیاری کنید،مواظب باشید خاک گلدانها باتلاقی نشود،زهکش را بازدید کنید.
تکثیر به وسیله ی برگ: برگ را از وسط و در طول رگبرگ مرکزی به دو نیم تقسیم و محل برش را هورمون پاشی کنید و در شن کاشت کنید،درجه حرارت را در حدود ۱۶ د رجه سانتی متر و محیط را مرطوب نگه دارید.گیاه جدید از محل برش شروع به رشد میکند.
برگهای استرپتوکارپوس شکننده است،در هنگام خرید دقت کنید گیاهانی انتخاب شوند که دارای برگ های سالم می باشد.
اصله پرورش گل و گیاه و درخت
