گل خورشیدی با نام انگلیسی Kaffir Lily یا Bush lily و نام علمی Clivia miniata شناخته می شودy این گل زیبا از خانواده ی Amaryllidacea بوده و موطن اصلی آن آفریقای جنوبی است؛ این گیاه به دلیل گل های زیبا و برگ های دائمی طرفداران زیادی دارد . برگ های این گیاه همیشه سبز و به رنگ سبز تیره و براق است و طول آن ها تا 60 سانتی متر هم می رسد ، گل ها به رنگ صورتی ، قرمز ، زرد و نارنجی بوده و در انتهای ساقه ای که منتهی به گل می شود تا 25 گل به شکل قیف وجود دارد .
توجه کنید که شیره این گل موجب ایجاد حساسیت های پوستی در برخی افراد می گردد بنابراین جهت اطمینان از تماس پوست با شیره ی گل خورشیدی جلوگیری نمایید.
این گل زیبا دارای دو گونه مهم و پر طرفدار به نام C.miniata و C.nobilis می باشد؛ خورشیدی گیاهی بدون ساقه و دارای ریشه های ژوخه ای است. این گیاه به خاطر برگ های دایمی و نیز گل های آن پرورش داده می شود.
نام علمی: Clivia miniata
فارسی رایج: خورشیدی
فارسی اصیل: ندارد
معیار زیبایی: گل
از خانواده: Amaryllidacea
خاستگاه: آفریقای جنوبی
زمانی که سطح خاک خشک شود باید دوباره آبیاری گردد در زمان رشد به آب فراوان احتیاج دارد اما پس از گلدهی آبیاری را کم کرده و تنها در حد زنده بودن به گیاه آب داده شود. موقع ظهور غنچه های گل مقداری کود شیمیایی محلول نیز باید به آب آبیاری اضافه کرد.
برای گلدهی زیاد و خوب به نور زیاد غیر مستقیم مثل پنجره های شمالی(پشت به قبله) نیاز دارد. می توان این گل را در بهار و تابستان در زیر سایه درخت یا دیوار داخل حیاط نگهداری کرد.
به رطوبت متوسط نیاز دارد در کل رطوبت ۵۰ تا ۷۰ درصد برایش کافیست.
حساس به سرما و کمترین دما برای آن ۱۰ درجه است. ویژه گلخانه های سرد است و اگر در زمستان در محل گرمی (۱۸ درجه) قرار گیرد گلدهی آن چند هفته پیش می افتد اما پس از ظهور رنگ جوانه دما باید به ۱۳ درجه کاهش یابد. همانند آماریلیس می توان آن را در ماه های تابستان به فضای بیرون و مکانی سایه برد و در مهرماه دوباره آن را به داخل آورد.
خاک مناسب آن خاکی سبک است که مخلوطی از خاک باغچه ،ماسه و خاکبرگ پوسیده است.
فصل گلدهی گل خورشیدی اسفند و فروردین ماه بوده و در ایام نوروز به گل می نشیند. برای حفظ انرژی گیاه باید به محض خشک شدن گل ها، آن ها را قطع کرد و اگر قطع نشود می توان از آنها بذر گرفت که پس از ۱۰ ماه بذرها می رسند.
به علت حساس بودن ریشه اصلی این گیاه بهتر است گلدان آن را تعویض نکرد بلکه به تعویض خاک سر گلدان آن اکتفا کرد و فقط هر ۳ یا ۴ سال یکبار زمانی که ریشه ها تمام گلدان را پر کرده آنرا در گلدان بزرگتری کاشت.
گیاهان ۵ یا ۶ ساله خورشیدی میوه های قرمزی تولید می کنند که دارای بذر می باشند، شبیه آماریلیس، در خورشیدی هم می توان با تلقیح مصنوعی بذرگیری انجام داد بذر خورشیدی درشت است و به سرعت جوانه می زند بذر در اسفند کاشته می شود بهترین دما برای تندش بذر ۲۰درجه است. بذر خورشیدی پس از ۶ هفته کاملا سبز می شود و پس از اینکه ۲ تا ۴ برگه شد، قابل جابه جا کردن می شود. زیوایی (زنده بودن) بذر خورشیدی کوتاه است و بهتر است از بذر تازه استفاده شود.نباید زمان کاشت، بذر را زیر خاک دفن کرد چون در خاک به سرعت می پوسند. بنابراین باید بذرها را روی خاک مرطوب قرار دهید. برای پرورش بهتر، نهال ها را در سال های اول و دوم، در بستری از یک خاک سبک کشت کنید و در سال سوم زمانی که ۸ تا ۱۰ برگه شدند به گلدان های خیاری انتقال دهید. از سال سوم به بعد گیاهان به گل خواهند رفت.
تکثیر با تقسیم بوته:
گلدان های خورشیدی که چندین پاجوش دارند و کاملا متراکم شده اند برای افزایش استفاده می شوند. زمان تقسیم بسته به گونه و زمان گلدهی هنگامی است که گیاه شروع به ایجاد رشد جدید بکند در این زمان، پاجوش ها را با احتیاط کامل به طوری که به ریشه های گوشتی آن آسیب نرسد از بوته ی مادری جدا کرده و هر کدام را جداگانه در گلدان مناسبی کشت می کنند. هر پاجوش باید شامل دست کم ۳ تا ۴ برگ بوده و طول آن حدود ۲۵ سانتی متر باشد. پس ازتقسیم برای استقرار سریع باید گلدان ها در محل گرم(مثلا ۱۶ درجه سانتی گراد) و مرطوب نگهداری و به طور مرتب آبیاری شوند تا گیاهان خوب رشد کنند. در این مدت گلدان ها باید در محل گرمی قرار گیرند تا ریشه ها شروع به فعالیت کنند.
نحوه ی وادار کردن به گلدهی:
پس از پایان گلدهی ساقه گل دهنده را از انتها بچینید و همان روند آبیاری را ادامه دهید تا پاییز فرا رسد. بعد از آن، گیاه را در جایی هم دمای یخچال ( زیر ۱۰ درجه) ولی نه زیر صفر درجه به مدت ۲ماه نگه دارید و حتما آبیاری را درحدا زنده ماندن گیاه از سر بگیرید. بعد از پاییز و گذشت ۲ ماه گیاه داخل بیاورید و آبیاری منظم را در هوای گرم منزل از سر بگیرید پس از ۲ ماه دیگر ( در مجموع ۴ ماه) اولین جوانه های گل مشاهده میگردد که ان موقع باید آبیاری را دوباره کمتر کرد. به این ترتیب میتوان این گل را در هر موقع از سال وادار به گلدهی کرد که این عمل را بلتینگ می گویند. این روش در خیلی از گل ها موثر است.
گونه های مهم:
C.miniata: این گونه از بهمن تا فروردین گل می دهد. گل ها به صورت چتری در انتهای یک ساقه گل دهنده جانبی قوی به تعداد ۱۲ تا ۲۰ عدد قرار می گیرند و به رنگ قرمز مایل به نارنجی هستند.
C.nobilis: گل های آن کوچک و آویزان و به تعداد ۴۰ تا ۶۰ عدد در انتهای ساقه گل دهنده کوتاهی قرار دارند و به رنگ قرمز مایل به نارنجی با نوک سبز می باشند.
مشکلات، بیماری ها و درمان:
- گیاه گل نمی دهد:
شاید گلدان را به تازگی تعویض کرده اید و گلدان بزرگ است و شاید هم گیاه در پاییز استراحت نکرده است. - برگ ها زرد می شود:
اگر برگهای پایین زرد میشود احتمالا گلدان تنگ شده و باید با گلدان بزرگتر تعویض شود این عارضه می تواند از آبیاری زیاد هم باشد. - گیاه از طوقه سیاه شده و پوسیده:
تهویه ناقص و رطوبت زیاد عامل این قارچ است اجازه دهید محیط و خاک کاملا خشک شده و با قارچ کش سم پاشی کنید. - تار عنکبوت زیر برگ ها وجود دارد:
بدلیل خشکی هوا ( رطوبت ۵۰ درصد باید باشد) کنه به گیاه حمله کرده با سموم کنه کش سم پاشی کنید.
منبع: