معرفی گل و گیاه «بامبو نواری» (= لاکی بامبو = بامبو خوش شانس) + آموزش نگهداری، هرس کردن و تکثیر بامبو

Related Articles

نگهداری پتوس ملکه مرمری

6 روز ago

نگهداری از سرخس پرسیاوشان با تمام نکات لازم

21 روز ago

نگهداری کالادیوم و معرفی مشکلات گیاه کالادیوم

مارس 28, 2024

گیاهی که امروز به نام «بامبو» معروف است در واقع نام کامل آن بامبو نواری است و به جهت اختصار به این عنوان “بامبو” نامیده می شود. اما جالب تر این است که این گیاه اساساً از خانواده بامبو نبوده و در واقع اساساً نامیدن این گیاه به بامبو از به خاطر تشابه زیاد شکل ظاهری آن به بامبو و خیزران بوده است؛ وگرنه بامبو نواری اصلاً از خانواده نی‌ها یا خیزران‌ها نبوده و از تیره Dracaena محسوب می گردد و نام علمی آن هم Dracaena sanderiana می باشد؛ همچنین زادگاه بامبو نواری به کشور کامرون در آفریقا باز می گردد؛ حال آنکه زادگاه بامبو و خیزران در آسیا است.

بامبو نواری -که به اسامی محاوره ای و رایج دیگری مانند دراسینای روبانی، بامبو روبانی و بامبو خوش‌شانس یا لاکی بامبو نیز شناخته می‌شود- با شرایط درون خانه کاملاً سازگار بوده و نور غیر مستقیم برای آن بهتر از نور مستقیم است؛ چون نور مستقیم باعث زرد شدن و سوختن برگ‌ها می‌شود. اگرچه این گیاه در خاک بهتر رشد می‌کند ولی معمولاً در حالی که ریشه‌های آن در آب است فروخته می‌شود. آب این گیاه باید هر دو هفته یک بار عوض شود. بهتر است آب بطری، آب شهری با فلوئور کم یا آب آکواریوم تصفیه شده باشد.

نور غیر مستقیم و دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد برای این گیاه بهتر است. رنگ برگ‌ها می‌تواند در اثر نور زیاد، آب کلر دار یا فلوئور دار یا شور به زرد یا قهوه‌ای تغییر کند. می‌توان آب شهری را یک روز در ظرف جداگانه نگه داشت و بعد آب گلدان را عوض کرد.

با استفاده از نیروی جاذبه زمین و جهت نور می‌توان حالت پیچشی به گیاه داد. این کار با شکیبایی قابل انجام است.

اغلب، این گیاه در فروشگاه‌ها به عنوان گیاه آکواریومی فروخته می‌شود؛ در این شرایط پس از چند ماه گیاه می‌پوسد؛ مگر این که جوانه‌های آن از سطح آب خارج شوند.

نقاط شمالی ایران بهترین منطقه برای رشد این گیاه زینتی می باشد.

 

گونه‌های گیاهی مختلفی از تیره دراسینا در خانه‌ها نگهداری میشوند و بسیار مقاومت از خودشان نشان میدهند. و امروزه بامبوها به دلیل سادگی نگهداری و زیبایی نسبی بسیار پرطرفدار هستند. علاوه بر اینها از آنجا که در فرهنگ فنگ‌شویی معتقدند که این گیاه شانس به ارمغان می‌آورد بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند.

 

• نام علمی: Dracaena sanderiana
• نام لاتین: Lucky bamboo
• خانواده: روساسه، Ruscaceae

نکته: در ادامه هر جا واژه بامبو به کار بردیم منظور همان بامبو رایج یا لاکی بامبو (بامبو خوش شانس = بامبو نواری) است.

روش نگهداری از بامبو:

در نگهداری بامبو باید به این نکته توجه داشته باشید که گیاه نباید در نور مستقیم قرار بگیرد، زیرا در این حالت برگ های آن زرد می شود و می سوزد. بهترین نور برای بامبو نوری است که از فاصله سه متری از پنجره ای که مقابل آن پرده قرار دارد به گیاه بتابد.

بامبو بعد از گذشت چند وقت خود را با شرایط محیط سازگار می کند، در نتیجه از جابجایی آن خودداری کنید و از قرار دادن این گیاه در کنار بخاری، شومینه، هوای آزاد و باد کولر اجتناب نمایید و بدانید که بهترین دما برای نگهداری این گیاه دمای ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی گراد می باشد.

هرچند این گیاه را می توان در خاک کاشت و به خوبی هم شاهد رشد این گیاه در خاک بود اما به طور معمول گیاه بامبو را درون آب نگهداری می کنند. در این مسئله باید دقت داشته باشید که تنها ۳ تا ۵ بند از این گیاه را درون آب قرار دهید، زیرا در غیر این صورت ریشه تمام ساقه گیاه را فرا می گیرد و از زیبایی آن می کاهد.

در نگهداری بامبو در آب ذکر این مسئله حائز اهمیت است که برای بامبو از آب جوشیده سرد شده و یا آبی که دو ساعت آن را کنار گذاشته اید و کاملا کلر آن از بین رفته است استفاده بفرمایید و هر دو هفته یک بار آب گیاه باید تعویض شود.

در پروش این گیاه مانند دیگر گیاهان زینتی می توان از کود های کامل و یا قطره های اختصاصی بامبو به منظور تامین مواد غذایی لازم برای این گیاه به شکل محلول در آب ظرف بامبو هر یک ماه یک بار استفاده نمود.

در نگهداری این گیاه دقت کنید که تغییر رنگ گیاه اولین نشانه از بروز بیماری در آن می باشد که چهار دلیل عمده من جمله عوض نکردن به موقع آب گیاه، قرار دادن گیاه در معرض نور و یا باد شدید و مستقیم، کود دهی بیش از اندازه و استفاده از آب کلر دار می باشد.

اگر در بین شاخ های بامبو یکی از آنها تغییر رنگ داده است آن را از سایر شاخه های بامبو جدا کنید و روی برگ های آن را با یک اسپره آبی که چند ساعت مانده است و کلر آن از بین رفته است اسپری کنید. اگر هم ساقه های بامبو دچار آفت شده است آن را با آب ولرم مایل به سرد و صابون با استفاده از یک مسواک سر نرم شستشو دهید و اجازه دهید که صابون چند ساعتی روی ساقه بماند و بعد آن را دوباره بشویید و در آب تمیز قرار دهید.

جلبک بستن کف گلدان بامبو نیز زمینه مناسبی برای ایجاد قارچ و باکتری و مریض شدن گیاه می باشد که نباید بگذارید این اتفاق بیفتد.

نور مورد نیاز:
روی هم رفته نور غیر مستقیم برای این گیاهان بهتر است چرا که در نور مستقیم برگها دچار سوختگی شده و زرد می شوند.

دمای مناسب:
دمای آب بهتر است بالاتر از ۱۵ درجه سانتیگراد حفظ شود و این گیاه به خوبی در دمای معمولی خانه‌ها از بهار تا زمستان هماهنگی پیدا می کند.

آبیاری:
بهتر است آب «بامبو» را هر دو هفته یا حداکثر یک ماه عوض کرد. آب استفاده شده باید آب سبک بوده و فلوراید آب کم باشد، در واقع بهتر است از آبهای معدنی بطری شده یا از آبهای دستگاههای تصفیه آب خانگی یا از چشمه‌های طبیعی که میدانیم آبشان سبک است استفاده کرد. در مناطق کوهستانی مانند اردبیل آب شرب لوله‌های آب شهری سنگین است و در صورت استفاده برای بامبو نتایجی مانند زرد شدن برگها و تنه گیاه یا رشد بسیار کم و عدم طراوت لازم را به همراه دارد همچنین کلر زیاد در آب برای بامبو مشکل ایجاد می کند.

تغذیه:
برای تغذیه این گیاه مانند هر گیاه دیگری عناصر مورد نیازش را میتوان از طریق کودهای کامل فراهم کرد. کودهایی که عناصر پر مصرف و کم مصرف را داشته‌باشند. و به صورت ماهانه در آب گلدان بامبو حل میشود. (قطره‌های اختصاصی برای بامبو هم در واقع همین کودهای شیمیایی کامل هستند و هیچ مارک یا برند خاصی بر دیگری ارجحیت بسیار زیادی نمیتواند داشته باشد).

تکثیر:
در محیط طبیعی این گیاه بیشتر به صورت پاجوش تکثیر می شود ولی قلمه آن بسیار ساده است و کافی است طولی بیشتر از ۲۰ سانتی متر را برید و در گلدان جدید گذاشت. در صورت محافظت از بیماریها و فراهم نمودن کیفیت محل لازم، قلمه جدید در حدود یک ماه ریشه تولید می کند و جوانه‌های جدید آن ظاهر می شوند.

تکثیر این گیاه با روش قلمه زدن به آسانی صورت می گیرد و برای این کار باید از قسمت پایین ساقه و بالای ریشه سه بند یا گره از گیاه را در نظر بگیرید و از اواسط بند چهارم به بعد ساقه مورد نظر برای قلمه زدن را انتخاب کنید. اینکه بندهای بیشتری را برای قلمه زدن انتخاب کنید ایرادی ندارد اما اگر قبل و کمتر از سه بند یا گره را برای این کار در نظر بگیرید، گیاه مادر را از بین می برید. به طور کل قلمه زدن برای تکثیر بامبو باید در فاصله ۲ تا ۵ سانتی متری از زیر گره ساقه می باشد. گره جایی است که اولین جوانه بامبو از آنجا روییده است.

قسمت پایین ساقه مورد نظر را هم می توانید به شکل اریب و زاویه دار و هم بدون اریب برش بزنید و قسمت بالای آن را هم به وسیله چسب مخصوص یا شمع بپوشانید. هنگامی که روی گیاه را شمع می زنید باید دقت کنید که تمام قسمت های بالای ساقه آن را شمع بگیرد و روی گیاه هیچ شمعی نریزید.

ساقه های جدا نموده به عنوان قلمه را می توانید در خاک و یا آب قرار دهید. زیرا به زودی این قلمه ها جوانه می زنند و یک دسته بامبو جدید را تشکیل می دهند و شما بعد از رشد مناسب دوباره می توانید از این قلمه های برای تکثیر بامبو استفاده نمایید. به طور معمول ساقه ها بعد از گذشت یک ماه شروع به ریشه دوانی و بعد از دو ماه شروع به جوانه زنی می کنند.

لازم است بدانید که بعد از قلمه زدن دیگر ساقه های بامبو پیچ نمی خورند و به شکل راست بالا می روند.

هرس:
گیاه بامبو یک گیاه زیبا و مقاوم است كه هم در آب و هم در خاک رشد می‌كند. شما می‌توانید بدون نگرانی و به آسانی ساقه‌های این گیاه را مرتب و هرس كنید. هرس كردن به موقع و صحیح به رشد و شاداب ماندن این گیاه كمك زیادی می‌كند. قیچی و وسیله‌ای كه قصد دارید گیاه را با آن هرس كنید باید كاملا تمیز و تیز باشد تا هم بیماری به گیاه منتقل نشود و هم در محل برش اثری از دندانه دندانه شدن بر ساقه برجا نماند تا بتوانید یک هرس سالم و تمیز را انجام دهید.

میزان ساقه‌های بامبو در دسته بامبویی كه در خانه دارید رشد نخواهد كرد بلكه ارتفاع بامبوها در اثر رویش و جوانه زدن برگ‌های بامبو و پیچ ها افزایش می‌یابد. ممكن است تا مدتی تمایل نداشته باشید كه ساقه‌ها را كوتاه كنید تا ارتفاع بامبوهای شما افزایش یابد اما پس از مدتی كه ارتفاع بامبوها بیش از حد زیاد شود این كار لازم است.
زمانی كه مقداری از ساقه‌ بامبو را برش بزنید و هرس می‌كنید برگ‌ها و در نتیجه ارتفاع بامبو باز می‌تواند به رشد خود ادامه دهد. البته بدون اینكه ساقه رشد كند.

آن قسمت از ساقه كه از گیاه جدا كرده‌اید را می‌توانید در خاک یا آب قرار دهید زیرا هر كدام یك قلمه جدید بامبو هستند پس از مدتی ساقه‌های قطع شده یا همان قلمه ها می‌توانند رشد ‌كنند و جوانه بزنند و به این ترتیب می‌توانید یک دسته بامبو جدید داشته باشید. هرس كردن را با بریدن مقدار كمی از ساقه بامبو شروع كنید و بعد از برش اول اگر باز هم لازم بود می‌توانید یك قطعه كوچك دیگر از بامبو را از ساقه جدا نمائید.

هرس به موقع و صحیح به رشد و شادابی بامبو بسیار کمک می کند. برای هرس کردن قیچی هرس را باید ضد عفونی کنید تا از انتقال بیماری به گیاه پیشگیری شود. بعد از اینکه ارتفاع بامبو ها به اندازه ای که در نظر دارید، رسید هرس امری ضروری برای این گیاه می باشد. زمانی که ساقه های بامبو را برش بزنید این گیاه از نظر طولی و برگی بدون رشد ساقه به رشد خود ادامه می دهند و بامبو های برش زده قلمه های تازه ای هستند که می توانید برای تکثیر بامبو از آنها استفاده کنید.

در هرس این گیاه برش را از قسمت کمی از بامبو شروع کنید و اگر لازم بود یک تکه کوچک دیگری از ساقه را برش دهید. در نظر داشته باشید که برگها، جوانه های بامبو تا زمانی به رشد خود ادامه می دهند که وزن، ارتفاع و ضخامت بامبو در حد نرمال باشد. به همین دلیل در رشد بیش از اندازه که گیاه بسیار سنگین شده باشد نیاز به هرس امری مهم در رشد بامبو به شمار می آید.

اگر دیگر تمایل به رشد گیاه ندارید، می توانید کمی پارافین بر روی قسمت های هرس شده بریزید و آن مناطق را مسدود کنید، تا رشد گیاه قطع شود.

برگ‌ها و جوانه‌های بامبو تا زمانی رشد می‌كنند كه ارتفاع، وزن و ضخامت ساقه بامبو به حد نرمال باشد، به همین دلیل است كه این گیاه وقتی بیش از حد بلند و سنگین شود نیاز به هرس شدن پیدا می‌كند. همانطور که اشاره شد، شما می توانید قلمه بامبو را هم در خاک و هم در آب قرار دهید. اگر قصد شما صرفا تاثیر گیاه است بهتر است قلمه را از ۲ تا ۵ سانتی متر از زیر گره ساقه جدا كنید. گره اولین جایی است که جوانه بامبو از آنجا بوجود آمده است. این منطقه وقتی از ساقه جدا شود به زودی ریشه می دهد و گیاه جدیدی بوجود می آید. به همین دلیل مهم است که آن را طوری کوتاه کنید تا جوانه گره کاملا دست نخورده باقی بماند. بعضی از مردم اصرار دارند كه باید قلمه را زاویه دار برش زد تا ریشه دهد. این درست نیست. شما می توانید برش را به صورت صاف و بدون زاویه نیز انجام دهید.

با باقی گذاشتن یک یا دو پیچ بر ساقه بامبو می توانید گیاه را به رشد و شكوفایی جدید و سریع تر تشویق كنید. مرتب كردن گیاه هم چنین سبب می شود كه جوانه ها و پیچ ها بسیار منسجم تر و پرتر از زمان قبل از هرس و مرتب كردن رشد كند. اگر نمی خواهید كه گیاه هرس شده شما به رشد خود ادامه دهد و رشدش متوقف شود باید در محل برش مقداری پارافین بمالید و آن قسمت را مسدود كنید.

بامبو با اینكه گیاه بسیار مقاومی است باز هم احتمال بیمار شدنش وجود دارد. یكی از موارد تشخیص بیمار بودن این گیاه این است كه آبی كه گیاه در آن قرار داده شده زود به زور زرد و كدر می شود. در چنین مواقعی باید راهكار درمانی را از یک كارشناس جویا شوید.

مشکلات، بیماری ها و درمان:

• قارچها:
  اصولا محیط مرطوب و گرم بهترین محل برای رشد قارچهاست بنابراین گلدان این گیاه می تواند به راحتی آلوده به قارچهای فسادآور بشوند که روی تنه و برگهای گیاه فعالیت بکنند و موجود فساد بامبوها بشوند برای جلوگیری از شیوع قارچها سعی کنید ظرف بامبو را هنگام تعویض آب با مواد ضدعفونی کننده مانند وایتکس و… ضدعفونی کنید. نگذارید آب سبزه ببندد یا کدر بشوند.قارچهای سیاه پودری روی برگها را با قارچکشها میتوان از بین برد.
  در انتخاب و خرید بامبو دقت کنید تا گیاهی که میخرید سالم و عاری از قارچها باشد. علایمی مانند کپک زدگی روی ساقه خوردگیهای لزج مانند روی ساقه و سفیدکها و سیاهکهای روی برگها علایم قارچها هستند.
• اگر بامبو دچار پوسیدگی ساقه شد چه باید کرد؟
  در محل پوسیدگی ساقه که به رنگ زرد در می‌آید و لهیده مانند می شود، آوندها از بین میروند و گیاه دیگر نمیتواند آب به قسمتهای بالایی برساند. و خطر مرگ کل گیاه را تهدید میکند. بنابراین ساقه را باید بالاتر از محل پوسیدگی برید تا آوندهای سالم مشاهده شوند. (سطح برش سفید و سالم دیده شود).
• دلیل زرد شدن برگ‌های گیاه بامبو چیست؟ یکی از مشکلات اصلی در پرورش گیاه بامبو بخصوص در خانه زرد شدن و ریزش برگ‌ها است. بامبو گیاهی مقاوم و نگهداری از آن بسیار آسان است ولی بسیار مساعد پوسیدگی و بیماری‌های قارچی است که باید شرایطی فراهم کرد که این مشکلات به وجود نیاید.
  استفاده از آب‌های سنگین و حاوی کلر یکی از دلایل اصلی زرد شدن برگ‌هاست، همچنین قرار دادن گیاه در معرض تابش نور مستقیم آفتاب نیز می‌تواند باعث زرد شدن برگ‌های بامبو شود. گیاه بامبو را در مکانی قرار دهید که نور ملایمی دارد. این گیاه کاملاً آپارتمانی است و نور شدید می‌تواند باعث از بین رفتن گیاه شود. آب بامبو باید تمیز نگه داشته شود. تمیز بودن آب بامبو نقش بسزایی در سالم ماندن گیاه دارد. مقدار آب نیز باید تا اندازه‌ای باشد که تقریبا تا ۲/۵ سانتی‌متر بالاتر از انتهای پایینی ساقه قرار بگیرد. اگر تمام ساقه داخل آب قرار گیرد، ریشه تمام سطح ساقه را می‌پوشاند و این از زیبایی گیاه می‌کاهد. برای نگهداری بامبو در آب معمولی ابتدا ‌باید حدود دو ساعت آب را کنار بگذارید تا کلر آن کاملاّ از بین برود، زیرا کلر آب باعث زرد شدن گیاهان سبز می‌شود. پس از گذشت مدت‌زمان یاد شده بامبو را در آن قرار دهید.

روش های پیچ دادن بامبو:

از زمانی که این گیاه را توانستند پیچ دهند ارزش اقتصادی بالاتری پیدا کرده است و این عمل را در محیط های گرم و مرطوب که پیچاندن گیاه با سرعت بیشتری رخ می دهد، انجام می دهند.

• در روش اول برای پیچ دادن گیاه آن را در یک محیط تاریک تحت تابش یک نور مصنوعی مانند لامپ هالوژن قرار می دهند و با حرکت نور، گیاه به سمت آن حرکت مارپیچی انجام می دهد و ساقه های آن فرم مارپیچی پیدا می کند.
• در روش دوم گیاه را در قالب های شفافی که خاصیت باز شدن دارد قرار می دهند و بعد از اینکه گیاه در رشد به فرم قالب در آمد، قالب را از دور گیاه باز می کنند.
• در روش سوم فرم دادن مدام گیاه با دست می باشد که به هر بامبو را به شکل دلخواه پرورش می دهند.
• در روش چهارم نور را ثابت قرار می دهند و هر روز گیاه را می چرخانند و چون این گیاه تمایل دارد به سمت نور برود فرم مارپیچی به خود می گیرد.
• در روش پنج بامبو را یک ماه بدون آب در شرایط رطوبت نود درصدی نگهداری می کنند. در این حالت گیاه نمی میرد اما بدنش نرم و انعطاف پذیر می شود. این زمانی است که بامبوها را به قالب می بندند و به آنها آب می دهند. و در بازسازی مجدد آوندها گیاه سفت و محکم می شود و فرم قالب را به خود می گیرد.

هرچند بامبو یک گیاه جان سخت است و به سرعت خود را با شرایط محیط وفق می دهد اما در نگهداری و پرورش این گیاه رعایت و تامین نکات شخصی رشد بامبو ضروری می باشد تا نتیجه دلخواه از نگهداری این پیچ زینتی حاصل گردد.