گل صد تومانی و راهنمای کامل مراقبت از آن

Related Articles

گل برگ خونی یا آیریزین و شرایط نگهداری از گل آیریزین

فوریه 9, 2024

برگ بیدی کرک دار و اصول نگهداری از آن در منزل

آگوست 16, 2023

چرا یاس رازقی گل نمی دهد

آگوست 25, 2022

گل صد تومانی (فاوانیا، عود الصلیب) (با نام علمی  Paeonia Spp) نام یک سرده و تیره از گیاهان گلدار است.

تیرهٔ گُل صدتومانی تنها یک سرده به نام گل صدتومانی دارد. این نوع گل بیشتر در آسیا، جنوب اروپا و شمال غرب اسحاق آباد نیشابور یافت می‌شود.

مرزهای بین گونه‌ها مشخص نیست. به‌طور تقریبی بین ۲۵ تا ۴۰ گونه دارد.

بیشتر درختان آن از نوع چند ساله هستند و بین ۵۰ سانتیمتر تا یک و نیم متر ارتفاع دارند. اما ارتفاع برخی از انواع ممکن است تا ۱٫۵ تا ۳ متر نیز برسد. اغلب گل‌های آن معطر و بزرگ است و زمان گل دهی در اواخر بهار و اوایل تابستان است.این گل سمی است و نباید به آن دست زد.

چرا این گل به نام گل صد تومانی نام گرفته است؟🤔🤔

در زمان قاجار و مظفرالدین شاه، گیاهشناس جرج پترویا این گل رو تازه وارد ایران کرده بود و آن دوران تنوع گل در ایران محدود بود. وقتی این گل وارد بازار شد قیمتش 100 تومان بود و نسبت به گلهای دیگر گران قیمت تر بود. از انجایی که مردم اسم این گل را نمیدانستند هر زمان می خواستند از آن نام ببرند اشاره به قیمت گرانش می کردند و می گفتند همان گل صد تومانی!🤣 این طوری شد که گل صد تومانی نام گرفت.

عمر گیاه 100 تومانی طولانی و در حدود 50 سال می‌باشد. از آنجائیکه این گیاه مقاوم به سرما است، کاشت آن بیشتر در مناطق معتدله و سردسیر توصیه می‌گردد.

انواع علفی (بوته‌ای) آن حساس به وزش باد بوده، لذا نباید آنها را در مسیر وزش باد کاشت. کاشت انواع علفی آن بواسطه گلهای کم پر، نیمه پرپر و پرپر در حیاط منازل، حاشیه پارکها و میادین در نقاط آفتابی و در خاکهای پرقوت بصورت انفرادی و یا ردیفی (فاصله دو بوته از یکدیگر حداقل 100 سانتیمتر) توصیه می‌گردد و در انتخاب محل کشت گیاه باید توجه نمود که آفتاب صبحگاهی به غنچه‌ها نتابد چرا که به آنها صدمه می‌رساند.

از آنجائی که عمر گل صد تومانی کم و در حدود دو هفته می‌باشد و این گلها فقط در ماههای اردیبهشت و خرداد باز می‌شوند، کاشت این گل بصورت گروهی همراه با گلهائی نظیر رز، زبان در قفا، زنبق، مینا چمنی، همیشه بهار، میمون، قرنقل منظره دلپذیری به شیفتگان گل می‌دهد.

راهنمای مراقبت از گل صد تومانی

آبیاری:

آبیاری بسیار مهمه! آبیاری رابطه مستقیم با گلدهی این گیاه داره ! هفته ای یکبار ابیاری براش کافیه نهایتا دوبار!  اب زیاد یعنی گلدهی کم! البته بعد از اتمام گلدهی و چیدن گلها دیگه فرقی نداره چقدر اب بدید.

نور:

رابطه مستقیم  گلدهی و نور دراین گیاه برای همه ثابت شده! نقطه  کاشت باید زیر برق افتاب باشه! بعد از اتمام گلدهی باید گلهاش چیده بشه تا به بذر نشینه! توی این مدت یعنی برگها به تنهایی کار میکنن تا ریشه ها و بچه های گیاه رو زیاد کنن و برای سال بعد اندوخته غذایی جمع کنن، نورش کم باشه سال بعد غده های خوبی نمیده و همون سال هم گل خوبی نمیده. دوستان عزیز نور کم و سایه زیاد باعث میشه گل درهمون مرحله غنچه بودن خشک بشه.

دما:

بعد از کاشت در زمستان باید سرما ببینه تا سطح هورمون جیبرلینش برای جوانه زنی بره بالا یا به عبارتی خوابش برطرف بشه و بعد باید گرما ببینه تا جوانه بزنه! این گیاه به شدت به سرما مقاوم هست و جالبه بدونید در متاطقی سردسیری مثه دماوند، آذربایجان  گلها با کیفیت تر و عمر بیشتری دارند🙂

اگه در جنوب کشور میخواید بکارید اصلا نگران نباشید چون توی باغچه نمیشه کاشت چون نیاز سرماییش برطرف نمیشه، پس باید توی گلدون کاشته اب بدید وبذارید توی یخچال دوماه بمونه بعد بیارید شب عید بکارد توی باغچتون.

گلدهی و تغذیه :

 قبل از گلدهی با کودای میکرو مثل بور و روی و منیزیم محلول پاشی کنید تا گلاش زیاد بشه و  زمانی که داشت غنچه هاش مشخص و دیده میشد باید بهش کود گلدهی بدید تا اندازه گلها بیشتر بشه ! بعد از اتمام گلدهی هم با فسفات و پتاسیم تغذیه بشه!  اغلب در اوایل تابستان گل میده زمان گلدهی در مزرعه از سالی به سال دیگر متغیر است. دماهای گرم، به ویژه دمای شب دوره گلدهی را کوتاه کرده و باعث تولید تعداد زیادی گل در مدت کوتاه می شود. تغذیه کم و خاک ضعیف باعث میشه گل در مرحله  غنچگی خشک بشه !

تکثیر:

 گل صد تومانی با بذر و تقسیم ریشه قابل افزایش است. بذر اغلب جهت به نژادی بکار می رود و به طور عمده با تقسیم ریشه افزایش می یابد. ریشه های دارای 2 تا 5 جوانه، برای افزایش بکار میرود. تعداد بالای جوانه یا اصطلاحا چشم نشونه ی گلدهی نیست ! باید ساقه ی قوی و درشتی داشته باشه تا سال اول بعد از خرید بهتون گل بده وگرنه اگه غده کوچیک باشه بعد از کاشت گل نمیده و باید یک سال دیگه بمونه شاید هم دوسال !  تقسیم در پاییز، زمانی که برگ ها زرد، قهوه ای یاقرمز شدند باید انجام شود. در زمان تقسیم، قطعات کوچک دارای جوانه ( چشم) یا بدون جوانه بدست می آید. قطعات 2-1 سال بازکاشت می شوند تا ریشه های قابل فروش حاصل شود. قطعات بدون جوانه نیز می توانند بازکاشت شوند ولی اغلب ریشه نابجا تشکیل نمی دهند. تعداد کمی از قطعات ممکن است شاخساره هایی تولید کنند که بطور معمول برای تشکیل آنها 2 سال زمان لازم است.

بیماریها و آفات:

بیماریها و آفات معروف گل 100 تومانی عبارتند از:

• سفیدک سطحی (Erysiphe ranunculi)

بیماری قارچی است که قارچ مولد این بیماری بر روی برگها پوشش آردی سفید رنگی ایجاد می‌کند .آلودگی با این قارچ موجب کاهش جذب نور توسط گیاه شده و نقصان گلدهی، شادابی و طراوت را به همراه دارد.
عوامل رطوبت نسبی، حرارت و مصرف بیش از حد کودهای ازته تاثیر فوق العاده‌ای بر رشد این قارچ دارند.
مبارزه شیمیایی: مبارزه شیمیایی با این بیماری و استفاده از قارچ کش‌های گوگردی مانند سولفور (Sulfor) و یا دینوکاپ (Dinocap) به محض مشاهده اولین علائم شروع می‌شود و تکرار آن ضرورت دارد.
کپک خاکستری (Botrytis cinerea)
بیماری قارچی است که میزبان آن علاوه بر گل صد تومانی گیاهانی مانند بگونیا، گلایول و شمعدانی نیز می‌باشند.
میلیسیوم این قارچ از رشته‌های بندبند قهوه‌ای یا زیتونی رنگ تشکیل یافته که در میزبان پیشروی می‌نماید و پوشش سست و شکننده‌ای بوجود می‌آورد. برخی از این میسیلیوم‌ها تا عمق بافتهای میزبان یعنی تا آوندهای ناقل نیز پیش می‌روند.
بیشتر گونه‌های این قارچ می‌توانند مدتی دراز روی بقایای گیاه یا اندام پوسیده میزبان بحالت گندزدائی بسر برند و زندگی فعال انگلی را هنگامی از نو آغاز کنند که شرایط محیط مناسب شود.
مبارزه شیمیایی: برای مبارزه شیمیایی با این بیماری استفاده از قارچ کشهای مسی مانند کاپراکسی کلراید (Copper oxychloride) و کاپتان (Captan) توصیه می‌گردد.

• کنه پیاز و غده (Rhizoglyphus aechinopus)

رنگ این کنه زرد متمایل به سفید و شکل آن مانند گلابی است. جانور کامل ،چهار جفت پا دارد. این کنه به پیاز گل 100 تومانی و سایر پیازهای زینتی حمله می‌کند و باعث عدم تشکیل ریشه درآنها می‌گردد.
پیشگیری: پیازها را در هنگام حمل و نقل و انبار کردن در شرایط خنک و خشک نگهداری شوند و قبل از کاشت آنها را به مدت نیم تا یکساعت در محلول یک در هزار متاسیستوکس ضد عفونی کرد.
مبارزه شیمیایی: برای مبارزه شیمیایی با این آفت از سموم کنه کش نظیر تترادیفون (Tetradyfon) و یا سولفور (Sulfor) استفاده می شود.

• شته‌ها (Aphididae)

شته‌ها حشرات ریزی هستند که در رنگهای مختلف سیاه، زرد، سبز، قهوه‌ای و خاکستری دیده می‌شوند. این موجودات بدون بال هستند و طول آنها حداکثر به 3 میلیمتر می‌رسد. این حشرات بر روی قسمتهای زیرین برگ، روی ساقه و قسمتهای پائین گلها و غنچه‌ها و یا لابلای جوانه‌های گیاه زندگی می‌کنند. در اثر مکیدن شیره گیاه باعث ضعیف شدن و حتی خشکیدن آن می‌شود.
مبارزه شیمیایی: برای مبارزه با شته در روش شیمیایی می‌توان از سموم حشره کش مانند متاسیستوکس و یا مالاتیون استفاده کرد. بهتر است سمپاشی اوایل فصل بهار و صبح زود که شته‌ها روی ساقه‌های نازک قرار دارند انجام شود. در صورت لزوم عملیات سمپاشی 10 الی 14 روز بعد تکرار گردد. پس از هر سمپاشی باید مراقب بود که تا چند روز کسی به گلها دست نزند و یا آنها را بو نکند.