گل شب بو و همه اطلاعاتی که برای پرورش و تکثیر این گیاه نیاز است

Related Articles

گل برگ خونی یا آیریزین و شرایط نگهداری از گل آیریزین

فوریه 9, 2024

برگ بیدی کرک دار و اصول نگهداری از آن در منزل

آگوست 16, 2023

چرا یاس رازقی گل نمی دهد

آگوست 25, 2022

گل شب بو معطر و زیبا از خانواده براسیکاسه میباشد.و تنوع رنگهای زیادی دارد.و خاستگاه این گیاه زیبا مدیترانه و آفریقای جنوبی است. این نوع شب بو به شب بوی استاکس یا ماتیولا معروف است و گیاهی یک ساله یا دو ساله است که به عنوان یک ساله مقاوم کشت و کار می شود.

گل آن به صورت خوشه انتهایی است. دارای انواع کم پر و پرپر بوده و به خاطر گل های معطر آن که می تواند به صورت تازه یا خشک شده استفاده شود ارزشمند است . گیاه گلدانی عالی برا ی زمستان و بهار بوده و گل های بریدنی خوبی تولید می کند . در رنگ های متنوع صورتی، لاکی، ارغوانی، بنفش، زرد، یاسی، سفید، قرمز ، گلی ، آجری و دیگر رنگ های حد واسط وجود دارد.

گل شب بو و همه اطلاعاتی که برای پرورش و تکثیر این گیاه نیاز است

 سه جنس گیاهی وجود دارد که در ایران به نام شب بو معروف و هر سه متعلق به تیره چلیپائیان (Cruciferae) هستند.

۱-Matthiola incana: شب بوی معمولی است و دارای انواع زمستانه و بهاره می باشد.

۲- (Cheiranthus spp.( Erysimmum spp.: به نام شب بوی خیری معروف است.

۳-Malcolmia maritime: به نام شب بوی ویرجینیا (Virginia stocks) و نیز مروارید شیرازی معروف است. گونه دیگر آن (M. bicornis(Evening stock است و ویژگی آن این است که گل ها در شب باز و در روز بسته می شوند .

دسته بندی گل شب بو از نظر ارتفاع

از نظر ارتفاع گـوناگـون بوده دارای انواع پاکوتاه به ارتفاع ۱۵ – ۲۰ سانتی متر، متوسط و پابلند به ارتفاع ۶۰ – ۹۰ سانتی متر است. برگ ها باریک، بیضوی تا نیزه ای شکل به طول ۳ –۸ سانتی متر است که در حالت معمول با موم سفید رنگی پوشیده شده است. در انواعی از آن که به نام شب بوی برگ خیری معروف است برگ ها سبز است.

از نظر منشعب شدن ساقه نیز برخی رقم ها فقط یک ساقه تشکیل می دهند ولی برخی دیگر از نزدیک زمین منشعب می شوند. گل های کم پر در تمام شب بوها صلیب مانند است، یعنی دارای چهار گلبرگ است که به صورت صلیب قرار گرفته اند، اما انواع پرپر بیشتر وجود داشته و از تغییر پرچم ها به گلبرگ ها حاصل شده اند. شب بوهای کم پر دارای چهار گلبرگ روی چهار پرچم بوده و مادگی دارای ۳۰ –۶۰ تخمک است، در حالیکه گل های پرپر دارای ۴۰ –۷۰ گلبرگ بوده و نر و ماده عقیم هستند.

دسته بندی شب بو از نظر تولید گل

1. کم پر که فقط گل های کم پر تولید می کند.
2. کم پر که ۷۵% گل کم پر و ۲۵% گل پرپر تولید می کند.
3. کم پر EVERSPORTINGکه ۵۶-۵۴% گل پرپر و ۴۴ –۴۶% گل کم پر تولید می کنند.
4. شب بوهای پر پر که به علت عقیمی کامل یعنی نداشتن اندام های جنس نر و ماده نمی توانند بذر تولید کنند.

گلدهی

 شب بوهـا از نـظر زمـان تـا گـلدهی متفـاوتند. گـروهی از آنهـا زود گـل و بـه نـام پاکوتاه ده هفته ای (Dwarf Ten-Week) معروف هستندکه بستهبه رقم ۸ – ۱۲ هفته بعد از کاشت به گل می روند. این گروه به طور معمول برای استفاده از گل آنها در باغچه در فصل زمستان استفاده می شود. گروه دیگری از شب بوها با کاشت در فضای آزاد پس از ۲۰ تا ۲۲ هفته و گروه دیگری در گلخانه پرورش داده می شوند که از نظر گلدهی در  چهار دسته قرار می گیرند:

1. انواع بهاره (کاشت در آذر ماه): بعد از ۱۷ هفته به گل می روند.
2. انواع بهاره(کاشت در بهمن تا اسفند): بعد از ۱۴ هفته به گل می روند.
3. انواع تابستانه (کاشت در اردیبهشت تا تیر ماه): بعد از ۸ – ۱۱ هفته به گل می روند.
4. انواع پاییزه (کاشت از مرداد تا مهرماه): بعد از ۹ – ۱۴ هفته به گل می روند.

 لازم به ذکر است که شب بو دمای زیاد را تحمل نکرده و در استفاده از آنها باید به شرایط آب و هوایی منطقه و توان فراهم کردن دمای مورد نیاز توجه کرد.

نیازهای مهم شب بو

 شب بوهای معمولی خاک به نسبت حاصلخیز و مرطوب با زه کشی خوب که خنثی تا کمی قلیایی باشد نیاز دارند. از نظر تغذیه، شب بو به کمبود پتاسیم حساس می باشد و در چنین شرایطی حاشیه برگ های مسن حالت سوختگی از خود نشان می دهد. باید در محل آفتابگیر کشت شود. دما نقش مهمی در رشد و گلدهی شب بو دارد. بسته به رقم برای تندیدن بذر به دمای ۱۵ –۲۱ درجه سانتی گراد و برای رشد به دمای ۱۰ –۲۰  درجه سانتی گراد نیاز دارد. گیاه باید در دمای شبانه ۱۶ درجه تا زمان تشکیل ۱۰ برگ کامل رشد کند و سپس دست کم به مدت ۳ هفته در ۱۰ درجه نگهداشته شود که می توان دوباره تا ۱۶ درجه آن را افزایش داد. شب بو در صورتی که بیش از ۶ ساعت در روز در معرض دمای ۱۸ درجه قرار گیرد گل نخواهد داد. برای دست یابی به گل های با کیفیت بالا دمای شبانه باید ۲ – ۴ درجه باشد. دمای زیاد می تواند باعث توقف رشد گیاهان یا جلوگیری از گلدهی آن شود.

 در نقاط سرد شب بوی معمولی را در بهار نشاء می کنند که در این حالت در اواخر بهار گل می دهد. اغلب نشاء آن را در گلدان کشت کرده و در طی زمستان در گلخانه سرد، دمای ۵ –۱۰ درجه سانتی گراد برای آن فراهم می کنند و در اسفند ماه گلدان ها را در باغچه قرار می دهند.

روش کاشت گل شب بو

کاشت گل شبو از طریق بذر و قلمه زدن قابل انجام است و جزو گیاهانی است که تکثیر آن ساده است. مراحل کاشت این گل به شرح زیر میباشد:

• کاشت شب بو از طریق بذر

مهمترین روش تکثیر گل شبو کاشت بذر است که در دو زمان از سال انجام می گیرد. در مورد شبوهای یکساله و همچنین چند ساله معمولا بذر گیاه در اوایل بهار (بعد از رفع یخبندان بهاره) و یا در صورت داشتن امکانات 8-6 هفته قبل از رفع یخبندان در محیطی محافظت شده همانند داخل منزل و یا گلخانه کاشته می شوند، سپس در اوایل بهار به زمین اصلی منتقل می شوند.

1. بذر شب بو را در عمق 3 تا 4 سانتیمتری خاک بکارید. فاصله بین بذرها بهتر است بین 15 تا 20 سانتیمتر باشد.
   
2. بهتر است بذر شب بو را از اواخر مرداد ماه تا اوایل شهریور در هوای آزاد بکارید و پس از آنکه بوته هاچند برگه شد، بوته‌های کم پر را جدا کنید.
   
3. زمانی که بوته‌های شب بو حدود 3 تا 5 سانتیمتر رشد کردند باید آنها را به گلدانهای مناسب انتقال دهید.
   
4. توجه داشته باشد اگر گل شب بوی شما از نمونه‌های تک شاخه است میتوانید 3 تا 5 بوته از آن را به یک گلدان انتقال دهید اما چنانچه از انواع پر شاخه استفاده نموده اید یک بوته برای هر گلدان کافی است.
   
5. گلدانهای شب بو را در محل سایه قرار دهید. هنگامی که بوته‌ها به گلدان جدید و فضای محیط عادت کردند میتوانید آنها را به محل آفتاب‌رو انتقال دهید.
   
6. بهترین محل برای نگهداری گل شب بو در داخل ایوان یا بالکن منزل و در پشت پنجره اتاقهاست. در صورت نگهداری شب بو در داخل آپارتمان، دمای منزل باید خنک باشد.
7. گلدان‌ها را در هفته حداقل سه تا چهار بار آبیاری کنید.
   
8. توصیه می‌شود خاک گلدان را هر سال یکبار با کودهای غنی از پتاسیم و نیتروژن مخلوط کنید.

تکثیر از طریق قلمه یکی دیگر از روشهای کاشت گل شببو در مورد انواع چند ساله این گیاه است. این روش چندان متداول نیست، با این وجود اگر تصمیم به قلمه زدن گل شب بوی خود دارید بهترین زمان فصل تابستان است.

بیماری ها

  بوته میری: یک بیمـاری جدی در شب بو است که روی دان نهال ها اثر گذاشته و ناشی از قارچ های Pythium debarynumو Pellicuraria filamentousاست. بخش های پائینی گیاه از جمله ریشه ها سیاه شده و می میرند، ساقه ها در نزدیک سطح خاک حالت حلقه برداری شده پیدا کرده و به پژمردگی گیاهان می انجامد. در شرایط رطوبت زیاد و دمای بالا بیماری توسعه می یابد. گندزدایی بذر و بستر کاشت می تواند در کنترل آن موثر باشد. آبیاری خاک با محلول بنومیل می تواند موثر باشد.

  زنگ سفید: ویژگی این بیماری تشکیل تاول های برجسته سفید در سطح زیرین برگ های پایینی است و ناشی از قارچAlbugo candida است. اسپورهای (هاگ های) پودری سفید از این تاول ها آزاد شده و باعث توسعه بیماری می شود. حذف گیاهان بیمار، از بین بردن بقایای گیاه و پاشیدن اکسی کلرید مس برای کنترل این بیماری توصیه می شود.