چای کوهی (Stachys lavandulifolia) و تمام اطلاعات مربوط به آن

Related Articles

خواص گل ختمی و نحوه کاشت با بذر

مارس 16, 2024

خواص دارویی گل استکانی

اکتبر 7, 2021

آویشن برگ باریک و خواص درمانی آن

آگوست 25, 2020

چای کوهی یا چای چوپان یا چای پشمی ( Stachys lavandulifolia) گیاهی پایا از سردهٔ سنبله‌ای است. این گیاه در ارتفاعات 1900 تا 3300 متری از سطح دریا، به صورت پراکنده و در مواردی به صورت لکه‌های متراکم در سطوح کم رویش دارد. فراوانی این گونه در مناطق کم شیب و به ویژه در یال‌های مناطق کوهستانی بیشتر است.

گیاه دارویی چای کوهی دارای ساقه های متعدد به رنگ سبز یا کم و بیش متمایل به خاکستری، گل ها در گل آذین خوشه مانند و به رنگ صورتی، ارغوانی و به ندرت سفید یا متمایل به زرد، کاسه گل لوله ای و پوشیده از کرک پرهای بلند، به رنگ سبز تا بنفش تیره و برگ ها به صورت ساقه ای، پهن و دراز و خطی و یا سرنیزه ای می باشند. کاسه گل به طول 18 تا 14 میلیمتر با تقسیمات پردار (پوشیده از کرک‌های بلند)، تیره، در پایین سر نیزه‌ای و باریک و در بالا باریک درفشی است. زمان گلدهی این گیاه در فصل بهار است.

نام های دیگر چای کوهی

این گیاه در ایران، با نام‌های گل کوفته، سنبله زیبا، چای کوهی، پشمینه علف، پشم العلف (استان البرز) ،گل کوفته(همدان) گل کوو (کوو=کبود) (کردستان)، توکلیجه (آذربایجان) و کرک گربه (الیگودرز، بختياري و شیراز) ،کُلکِنَه( = کرکينه، لرستان)،کرک خرگوش(لرستان)، گل دباو(کرد خراسان) گل گُربه (خوانسار) شناخته می‌شود.

خواص دارویی چای کوهی

از نظر طب قدیم چای کوهی دارای طبع گرم و خشک است و برای درمان بیماری های ناشی از مزاج سرد و رطوبت زیاد مفید می باشد. در طب سنتی مصرف چای کوهی برای افراد سرد مزاج توصیه شده و فواید متعددی نیز برای آن قائل هستند اما مصرف چای کوهی را به افراد گرم مزاج توصیه نمی نمایند.

تحقیقات نشان داده که ترکیب های فعال این گیاه که دارای فعالیت بیولوژیکی هستند شامل: فنیل اتانوئید، ترپنوئید و فلاونوئید می باشد. از جمله ترکیب های موجود در اسانس این گیاه می توان به میرسن (20 درصد)، آلفا پینن (18 درصد)، گاما مورولن (13.2 درصد) و اوژنول (7 درصد) می باشد.

چای کوهی به عنوان مسکّن برای ناراحتی‌های گوارشی استفاده می‌شود. این گیاه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. چای کوهی بازکننده قولنج‌های سرد مزاج مدر بول و بازکننده عادت ماهانه در زنان و متلاشی‌کننده سنگ مجاری ادراری و صفراوی است. افراد دارای مزاج گرم از این گیاه کمتر بنوشند و با داروهای دیگر مصرف نمایند زیرا خوردن زیاد چای کوهی ادرار را خون آلود می‌کند. خوردن این گیاه می‌تواند اخلاط بلغمی غلیظ بدن را که در شش‌ها یا امعاء یا رحم متمرکز شده‌اند دفع سازد. همچنین خوردن معجون چای کوهی و عسل قوای جنسی را بهبود می‌دهد.

این گیاه با خاصیت آرامش بخشی، آنتی باکتریال است و در دفع سنگ کلیه، دردهای مفصلی، رماتیسمی، سردرد، سرگیجه و دردهای عصبی و ناراحتی‌های معده و روده با منشأ روانی مفید است. این گیاه ضدتشنج و ضدمیگرن بوده و در درمان سرماخوردگی مؤثر است. همچنین این گیاه در درمان بی خوابی، نقرس، حساسیت، گرفتگی روده و تقویت دستگاه دفاعی بدن بسیار مؤثر است. این گیاه که به صورت گل‌های پنبه‌ای بنفش رنگ در مناطق کوهستانی رشد می‌کند دارای خواص فوق‌العاده‌ای است. بهترین شیوه مصرف این گیاه دم کرده آن است. بهترین زمان استفاده از این گیاه شش ماه پس از چیدن آن است و بعد از این مدت بهتر است از اسانس آن استفاده شود.

مصرف چای کوهی برای زنان باردار مضر بوده و ممکن است موجب سقط جنین شود.

برخی دیگر از خواص این گیاه:

•  درمان کننده بیماری مننژیت است.
•  برای درمان فلج به کار می رود.
•  سیاه سرفه را از بین می برد.
•  درد پشت و گردن و خشکی گردن را درمان می کند.
•  چای کوهی در درمان سرماخوردگی معجزه می کند.
• برای درمان تب و اثر نیش سمی حشرات به کار می رود.

میزان و طریقه مصرف چای کوهی

یک قاشق مرباخوری پر از چای کوهی را در یک لیوان آب جوش ریخته و با قاشق خوب به هم بزنید. آن گاه روی آن را با یک نعلبکی بپوشانید و بگذارید مدت 20 دقیقه بماند تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و میل کنید. این چای، یک نوشیدنی خوش رنگ، خوش‌مزه و دل چسب است که در شب‌های سرد پاییزی و زمستان، پس از یک روز کار و تلاش با ایجاد آرامش و رفع خستگی، انرژی از دست رفته را به شما بازمی‌گرداند.