راهنمای کاشت درخت پسته و اطلاعات لازم درباره پرورش این گیاه

Related Articles

علت میوه ندادن درخت انگور – کود مناسب درخت انگور

آوریل 12, 2024

بیماری های شایع درخت سیب

ژانویه 27, 2024

آموزش کاشت دانه سیب در گلدان

نوامبر 13, 2023

راهنمای کاشت درخت پسته و هر آنچه برای پرورش این درخت لازم است را در این مطلب دریافت خواهید کرد.

پسته گیاهی دوپایه به صورت درخت یا درختچه، خزان کننده بوده و این جنس دارای چندین گونه است که از بین آنها تنها گونه پسته اهلی (P.vera) ارزش اقتصادی دارد . از اختصاصات گیاهان تیره پسته این است که برگ هایی ساده یا مرکب دارند. برگ درخت پسته اهلی، غالباً دو تایی و دارای یک جوانه در بغل هر برگ است که میوه های آن روی شاخه های یک ساله بطور جانبی می‏رویند. از مشهورترین ارقام می توان به اوحدی (فندقی)، ممتاز، کله قوچی، اکبری و احمدآقایی اشاره کرد. در بین این ارقام، اوحدی بالاترین سطح کشت را به خود اختصاص داده است. درخت پسته از نظر گیاه شناسی جزو میوه های هسته دار مانند هلو زردآلو، بادام، گیلاس و آلبالو است که هر یک از سه لایه: درونی، میانی و بیرونی شامل هسته، گوشت و پوست تشکیل شده است. با این تفاوت که قسمت خوراکی پسته، بادام، فندق، گردو، پکان بر خلاف سایر هسته دارها همان لایه درونی یعنی هسته آنهاست. به همین دلیل است که از نظر باغبانی این ها را جزو میوه های مغزدار طبقه بندی کرده اند.

موطن اصلی و قدمت درخت پسته

درخت پسته معمولی و یا پسته ایرانی پیستاکیا ورا (Pistacia vera) به شکل جنگلهای انبوه در شمال شرقی ایران دیده می‌شود لذا می‌توان گفت که اصل این جور پسته از ایران است. درخت پسته از ایران به سایر نقاط مخصوصا به سواحل دریای مدیترانه (جنوب اروپا و شمال آفریقا) رفته است.

شرایط آب و هوایی و رشد درخت پسته

درخت پسته جهت رشد مناسب به تابستان‌های گرم وخشک و زمستان‌های نسبتا سرد نیاز دارد. رطوبت بالا در فصل رشد برای این درخت مناسب نیست و موجب شیوع بیماری‌های قارچی می‌شود. درخت پسته قادر است گرمای 45 درجه تابستان و 20- درجه زمستان را تحمل کند اما به سرمای بهار بسیار حساس است و سبب نابودی گل‌ها و میوه‌های تازه تشکیل شده می‌شود. با وجود تحمل سرمای نسبتا زیاد در زمستان، این درخت جهت تولید محصول مناسب به زمستان‌های بدون یخبندان نیاز دارد. گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد درختان پسته ایران در زمستان و فصل خواب، سرمای 7- تا 9- را بدون آسیب دیدگی تحمل می‌کنند.

درخت پسته با هوا و زمین مرطوب سازگاری ندارد. رطوبت زیاد در زمین باعث تولید بیماری صمغ و پوسیدگی یقه درخت می‌شود که به تدریج درخت را ضعیف و بالاخره خشک می‌کند. درخت پسته به کم آبی و خشکی مقاومت زیاد نشان می‌دهد بطوری که درختان کهن را می‌توان بدون آبیاری بر مدت خیلی طولانی (شادی چند ده سال) زنده نگاه داشت.

نیاز سرمایی درخت پسته

پسته یک درخت خزان‌ دار است و در زمستان برگ‌ هایش می‌ریزد. درختان خزان‌دار جهت گل‌دهی و تولید محصول مناسب نیاز به یک میزان ساعت بهینه از نیاز سرمایی در فصل زمستان دارند (دمای ۰-۷.۲ درجه سانتیگراد). نیاز سرمایی درختان پسته، بسته به رقم متفاوت بوده و از 600 تا 1200 ساعت ذکر شده است. البته ممکن است ارقامی از پسته وجود داشته باشند که نیاز سرمایی متفاوتی داشته باشند. در ارقام پسته ایران رقم کله قوچی پایین‌ترین نیاز سرمایی (600 ساعت) و رقم اکبری بالاترین نیاز سرمایی (1200 ساعت) را داراست. ارقام احمدآقایی و فندقی بین این دو رقم قرار دارند. عدم تامین نیاز سرمایی در پسته سبب کاهش رشد رویشی، تولید برگ‌های غیرطبیعی، تاخیر در گل‌دهی و میزان عملکرد پایین می‌شود.

خاک مطلوب پسته

بهترین خاک ها برای کاشت درخت پسته خاک های لیمونی سبک یعنی شن و رس می‌باشد. در اراضی سبک مصرف کود برای برداشت رضایت بخش است ولی در اراضی رسی سنگین که رطوبت را به مقدار زیاد و برای مدتی طولاتی در خود نگاه می‌دارد کاشت این گیاه نتیجه رضایت بخشی نمی‌دهد و مقدار محصول چندان قابل توجه نخواهد بود. درخت پسته تا اندازه‌ ای تحمل شوری خاک را می‌کند.

کود

درخت پسته احتیاج به کود فراوان دارد و کود دامی به تنهایی نمی‌تواند رفع احتیاجات درخت پسته را از حیث مواد غذایی برای محصول زیاد بکند. لذا باید علاوه بر کود دامی از کودهای شیمیایی نیز استفاده کرد. کود دامی را پاییز به درخت می‌دهند و کود شیمیایی را در دو دفعه یکی در اسفند ماه و دیگری در خرداد ماه با خاک مخلوط می‌کنند.

زمان کود دهی درخت پسته

کودهای فسفاته، پتاسه، میکرو و کودهای آلی در زمستان به‌صورت چاله کود یا در شیار کودی و کودهای ازته در سه قسط (قسط اول همراه با آخرین آب قبل از سبز شدن درختان، قسط دوم در اواسط اردیبهشت و قسط سوم همراه با آخرین آب قبل از برداشت محصول گندمی باش جلوی آب آبیاری داده شود)

راهنمای کاشت درخت پسته

درخت پسته در خاک‌های شنی لومی بهترین رشد را دارد و خاک‌های سنگین مناسب کاشت پسته نیستند. هر چند اخیرا با استفاده کشت بافت امکان تکثیر پسته فراهم شده اما به‌طور کلی از دو روش خوابانیدن شاخه و کاشت بذر جهت تکثیر پسته استفاده می‌شود. معمول‌ترین روش تکثیر پسته استفاده از بذر و سپس انجام عمل پیوند است.

روش‌های مختلف کشت بذر پسته نیز عبارتند از:

1.  کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی
2. کاشت بذر در خزانه
3. کاشت بذر در گلدان های پلاستیکی

در روش‌های 2 و 3 پس از سبز شدن بذر، در سال بعد در فصل زمستان گیاهان را به زمین اصلی منتقل می‌کنند.

از آنجا که درخت پسته دوپایه است برای تولید محصول باید در باغ، ارقام نر و ماده موجود باشند. معمولا کشاورزان بذر پسته بادامی زرند را می‌کارند و در سن 2 تا 3 سالگی رقم دلخواه خود را بر روی آن پیوند می‌زنند. از سه نوع پیوند لوله‌ای، شکمی و اسکنه در ایران استفاده می‌شود. معمولترین نوع پیوند مورد استفاده، پیوند لوله‌ای است که در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد صورت می‌گیرد.

نهال‌ها را می‌توان در زمستان سال اول یا دوم به زمین اصلی انتقال داد. بهتر است قبلاً محل کاشت خاک‌برداری شده (گوده برداری) و با مخلوطی از ماسه و کودهای حیوانی پوسیده و شیمیایی پر شوند، سپس بذر یا نهال بر روی آن کاشته شود.

آفات درخت پسته

• زنجیرک پسته ایدیو سروس ستالی (آفت شیره)
• پسیل پسته که به شیره خشک معروف است.
• شپشک واوی پسته
• پروانه چوب خوار پسته
• پروانه میوه خوار پسته
• کرم ریشه پسته
• سرشانه خوار پسته
• زنبورهای مغز خوار پسته

گروهی از قارچهای موسوم به آسپرژیلوس فلاووس در محیط تغذیه ای خویش زهرابه ای ترشح می‏کنند که این زهرابه را افلاتوکسین نامیده اند. یکی از مهمترین مسائلی که اکثر کشورها به آن توجه خاص دارند، آلودگی مواد غذایی به آفلاتوکسین می‏باشد. مهم ترین عاملی که سبب نفوذ قارچ ها به داخل میوه پسته می‏گردد، شکاف خوردن پوست سبز رویی پسته در باغ بوده و زود خندانی از مهم ترین نوع شکاف خوردگی ها می‏باشد. پسته های زود خندان پسته های غیر طبیعی هستند که هم پوست استخوانی و هم پوست سبز در محل خندانی شکاف برداشته و مغز پسته به طور مستقیم در معرض هجوم قارچ ها و آفات قرار می‏گیرد. به علت این که شروع عارضه زود خندانی قبل از بلوغ فیزیولوژیکی و بیشتر از یک ماه قبل از برداشت در باغ می‏باشد، بنابراین فرصت کافی جهت رشد قارچ ها و تولید آفلاتوکسین در آنها وجود دارد. برخی از پسته ها به دلایل مختلف شرایط مناسبی جهت رشد قارچ ها به ویژه قارچ های مولد آفلاتوکسین را دارند و از نظر آلودگی به آفلاتوکسین، مشکوک می باشند که جداسازی پسته های آلوده شده در باغ، یکی از مهم ترین وظایف مرحله فرآوری می‏باشد.

 

کنترل پسیل پسته (شیره خشک)

سم‌پاشی نقاط آلوده باغ زمانی که روی 50 درصد از برگ‌های درختان به‌طور متوسط 10 تا 15 پوره آفت وجود داشته باشد.
میتاک 1.5 در هزار، کنسالت.5 در هزار، دارتون 2.5 در هزار، موسپیلان 250 گرم در هزار و آکتارا 0.3 در هزار

 

 

 

کنترل زنجیرک پسته (شیره تر)

بهترین زمان مبارزه همگامی که 50 درصد از پوره‌ها از تخم خارج شدند و در صورتی که جمعیت بالا باشد علیه حشرات کامل قبل از تخم‌ریزی یعنی در زمان ظهور جوانه‌ها تا آغاز گل کردن درختان پسته می‌توان مبارزه شیمیای انجام داد.
زلون 2 در هزار، اندوسولفان 2.5 در هزار و دارتون 2.5 در هزار.

 

 

 

کنترل پروانه چوب‌خوار پسته

 

لاروها آن وارد سرشاخه و خوشه شده و از مغز محور چوب و خوشه تغذیه می‌نماید.
در اوایل بهار و پس از ریزش بیش از 50 درصد گلبرگ‌ها با استفاده از حشره‌کش لاروین 1.5 در هزار می‌توان علیه آفت مبازره نمود.

 

 

کنترل شپشک واوی و کنه‌ ای پسته

زمان که 50 درصد از پوره‌ها از تخم خارج‌شده‌اند می‌توان علیه این دو آفت مبارزه نمود.
اتیون 2 در هزار + 5 در هزار روغن ولک و یا دیازینون 1.5 در هزار + 5 در هزار روغن ولک.

 

کنترل پروانه میوه‌ خوار پسته

 

بهترین زمان مبارزه با این آفت یک هفته بعد از پیک خروج حشرات کامل تقریباً مصارف با تشکیل دانه‌های پسته (اواخر فروردین) می‌باشد.
میتاک 1.5 در هزار و یا متاسیستوکس در هزار.

 

 

 

 

این هم از راهنمای کاشت درخت پسته. شما عزیزان برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کاشت و نگهداری از درختان میوه می توانید به لینک قرار داده شده مراجعه کنید.