درخت افرا – راهنمای نگهداری، گونه شناسی و کودهای مورد نیاز

Related Articles

گل برگ خونی یا آیریزین و شرایط نگهداری از گل آیریزین

فوریه 9, 2024

برگ بیدی کرک دار و اصول نگهداری از آن در منزل

آگوست 16, 2023

چرا یاس رازقی گل نمی دهد

آگوست 25, 2022

درخت افرا (Acer)، نام یک سرده از درخت‌ها و درختچه‌ها از خانوادهٔ ناترکیان است. در این سرده، تقریباً ۱۳۲ گونه شناسایی شده که بیشتر آن‌ها بومی آسیا هستند و تعدادی از آن‌ها نیز بومی اروپا، شمال آفریقا و آمریکای شمالی هستند و تنها یک گونه افرا (Acer laurinum) به‌طور وحشی در نیم‌کره جنوبی نیز یافت شده‌است.

گونه نماد این سرده، افرای شبه‌چناری، رایج‌ترین گونهٔ افرا در اروپا است.

افراها معمولاً دارای برگ‌های پنجه‌ای و منشعب بوده و به‌راحتی قابل تشخیص هستند (افرای جعبه‌ای یک استثنا است). میوه‌ها فندقی دارای دو بال به‌شکل عدد ۸ با زاویهٔ بین دو بال که از ۴۵ تا ۱۸۰ درجه، متغیر است و در تابستان می‌رسند. افراها به بیشتر خاک‌ها و شرایط مقاوم هستند.

شیره افرا از برخی از گونه‌های افرا تهیه می‌شود. گونه‌هایی از آن‌ها نیز در باغ‌ها و پارک‌ها به‌عنوان گیاه زینتی کاشته می‌شوند. نزدیک‌ترین سردهٔ گیاهی به افراها، سردهٔ شاه بلوط است.

یشتر افراها درختانی هستند که تا ارتفاع ۱۰ تا ۴۵ متر، رشد می‌کنند. سایر افراها درختچه‌هایی با ارتفاع کمتر از ۱۰ متر با تعدادی تنه کوچک هستند که از سطح زمین بیرون می‌آیند. بیشتر گونه‌ها برگ‌ریز هستند و بسیاری از آن‌ها به‌دلیل رنگ برگ پاییزی ویژه و جذاب خود، شهرت دارند، اما تعداد کمی از افراها در جنوب آسیا و منطقه مدیترانه، گیاهانی همیشه‌سبز هستند. ریشه‌ها معمولاً متراکم و فیبری هستند که از رشد سایر گیاهان در زیر آن‌ها جلوگیری می‌کنند. تعداد کمی از گونه‌ها، به‌ویژه افرای شیردار، پاجوش تولید می‌کنند.

برگ‌ها در بیشتر گونه‌ها منشعب و لبه‌دار هستند. چندین گونه از جمله افرای پوست‌کاغذی، افرای منچوری، افرای نیکو و افرای سه‌گل، دارای برگ‌های سه‌شاخه‌ای هستند. یکی از گونه‌ها، افرای جعبه‌ای (افرای مانیتوبا)، سه‌برگچه‌ای یا ممکن است دارای پنج، هفت یا به‌ندرت ۹ برگچه باشد. تعداد کمی از افراها مانند افرای نرم (افرای نپال) و افرای ممرز، دارای برگ‌های سادهٔ رگبرگ‌ دار هستند.

گل‌ها منظم و دارای چهار یا پنج کاسبرگ، چهار یا پنج گلبرگ حدود ۱ تا ۶ میلی‌متری (در برخی گونه‌ها وجود ندارد)، ۴ تا ۱۰ پرچم حدود ۶–۱۰ میلی‌متری و ۲ یا ۱ مادگی هستند. تخمدان دارای دو برچه است که بال‌های آن‌ها گل‌ها را برافراشته می‌کند و تشخیص این‌که کدام گل ماده است را آسان می‌کند. افراها در اواخر زمستان یا اوایل بهار، در بیشتر گونه‌ها با ظاهر شدن برگ‌ها یا درست پس از آن، گل می‌دهند. گل‌ها در برخی از گونه‌ها، پیش از رشد برگ‌ها، ظاهر می‌شوند.^[۷] گل‌های افرا سبز، زرد، نارنجی یا قرمز هستند. برخی از افراها منبع گرده و شهد برای زنبورها هستند.

میوه‌های متمایز فندقه بالدار افراها به‌گونه‌ای شکل می‌گیرند که در هنگام سقوط، بچرخند و دانه‌ها را تا فاصلهٔ قابل‌توجهی توسط باد، حمل کنند. مردم اغلب آن‌ها را «هلیکوپتر» می‌نامند، زیرا آن‌ها در هنگام سقوط، چرخش دارند. در طول جنگ جهانی دوم، ارتش ایالات متحده یک وسیلهٔ مخصوص حمل و نقل هوایی ساخت که می‌توانست تا ۶۵ پوند (۲۹ کیلوگرم) را حمل کند که شکل آن، از میوهٔ افرا الهام گرفته شده بود.

بلوغ بذرها معمولاً از چند هفته تا شش ماه پس از گلدهی است و بذرها کمی پس از بلوغ، پراکنده می‌شوند. با این حال، یک درخت می‌تواند صدها هزار دانه را در یک زمان آزاد کند. بسته به گونه، دانه‌ها می‌توانند کوچک و سبز تا نارنجی و بزرگ با غلافی ضخیم باشند. برخی از دانه‌ها می‌توانند تا چندین سال پیش از جوانه زدن در خاک بمانند.

کاربرد درخت افرا:

به‌عنوان گیاه زینتی

برخی از نمونه‌های افرا به‌دلیل رنگ برگ پاییزی جذاب، رشد نسبتاً سریع و سهولت پیوند، به‌طور گسترده توسط صاحبان خانه، مشاغل و شهرداری‌ها به‌عنوان درختان زینتی کاشته می‌شوند. افرای نروژی (اگرچه در آمریکای شمالی، گونه‌ای مهاجم در نظر گرفته می‌شود)، افرای سفید، ژاپنی و افرای قرمز از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. افراهای دیگر، به‌ویژه گونه‌های کوچک‌تر یا غیرمعمول‌تر نیز محبوبیت بالایی دارند.

ارقام متعدد افرا که برای ویژگی‌های خاص انتخاب شده‌اند را می‌توان تنها از طریق تکثیر غیرجنسی مانند قلمه زدن، کشت بافت، جوانه زدن یا پیوند زدن تکثیر کرد. افرای ژاپنی به‌تنهایی بیش از ۱۰۰۰ رقم دارد که بیشتر آن‌ها در ژاپن تولید و تکثیر شده‌اند و بسیاری از آن‌ها دیگر در دنیای غرب تکثیر نمی‌شوند یا در حال کشت نیستند. برخی از ارقام ظریف افرا معمولاً در گلدان نیز رشد می‌کنند و به‌ندرت به ارتفاع بیش از ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر می‌رسند.

بونسای

افراها یک انتخاب محبوب برای هنر بونسای هستند. افرای ژاپنی (Acer palmatum)، افرای سه‌سره (A. buergerianum)، افرای آمور (A. ginnala)، افرای مزرعه (A. campestre) و افرای مونپلیه (A. monspessulanum) انتخاب‌های محبوبی در این زمینه هستند و به تکنیک‌های بونسای، به‌خوبی پاسخ می‌دهند.

چوب و شیره

برخی گونه‌های افرا به‌عنوان منبع شیره و چوب، دارای اهمیت اقتصادی هستند. چوب خشک‌شدهٔ افراها اغلب برای دودی کردن غذا استفاده می‌شود. از زغال چوب افرا ݐ تهیهٔ ویسکی تنسی استفاده می‌شود. الوار برخی از افراها ارزش بالایی دارد. چوب افرا، پیشینه‌ای طولانی در استفاده برای تولید مبلمان در ایالات متحده دارد. سرخپوستان چروکی از پوست درخت افرا، رنگ ارغوانی تولید می‌کردند که از آن برای رنگ کردن پارچه استفاده می‌کردند.

در اواخر زمستان تا اوایل بهار در شمال شرقی آمریکای شمالی زمانی که دمای هوا در حال گرم شدن است، از درختان افرا برای تهیهٔ شیره استفاده می‌شود تا شیره درخت افرا تولید شود. این شیره پس از فرآوری، می‌تواند به شکر افرا یا آب‌نبات تافی افرا تبدیل شود. تمامی گونه‌های افرا ممکن است برای تهیهٔ شربت استفاده شوند، اما بسیاری از آن‌ها مقادیر کافی شکر برای مقرون‌به‌صرفه بودن تجاری ندارند. برای تولید شربت از گونهٔ افرای قندی (A. saccharum) استفاده می‌شود. کبک، کانادا تولیدکنندهٔ عمده شربت افرا است و این صنعت، سالانه حدود ۵۰۰ میلیون دلار کانادا ارزش دارد. گل‌های افرا منبعی برای گرده مورد نیاز زنبورهای عسل هستند که نقش تجاری مهمی در زنبورداری دارند. افراها همچنین در صنعت تولید کاغذ، مورد استفاده هستند.

گونه های مختلف درخت افرا

افرا قندی:

• گونه­: Acer saccharum
• نام دیگر: افرا سخت، افرا سنگی
• بومی: شمال شرقی آمریکای شمالی
• رنگ­ها در پاییز: زرد روشن، نارنجی و قرمز – نارنجی فلورسنت.
• ✿ افراهای قندی به دلیل داشتن رنگ­های جذاب در بین باغ­های جنوب شرقی کانادا و نیواینگلند مورد توجه است.
• ✿ آن­ها رشد آهسته داشته و می­توانند به ارتفاع 15 تا 22 سانتیمتر و بصورت جداگانه تا ارتفاع 9 تا 13 متر گسترش یابند.
• ✿ برگ­های آن­ها 7.5 تا 12.5 سانتیمتر، دارای پنج لوب با رنگ سبز روشن در سطح بالا و رنگ سبز تیره در پایین هستند.
• ✿ میوه آن­ها به شکل نعل اسب بوده و در هنگام بلوغ در پاییز دارای دو بال هستند.
• ✿ این درختان سایل کامل را ترجیح می­دهند و آب خاک را تخلیه می­کنند.
• ✿ آب اضافی باعث فاسد شدن تنه درخت می­شود، در حالی که کمبود آب باعث خشکی برگ می­شود.
• ✿ افرا قندی منبع اصلی شربت افرا است.

افرا نقره­ ای:

• گونه: Acer saccharinum
• نام دیگر: افرا کریک، افرا برگ نقره­ای
• بومی: شرق ایالات متحده و کانادا
• رنگ­ها در پاییز: زرد کم رنگ، نارنجی و قهوه­ای روشن
• ✿ افرا نقره­ ای تا رسیدن به بلوغ رشد سریعی دارد. درختان بالغ می­توانند به ارتفاع بیش از 30 متر برسند.
• ✿ این درخت عمدتا به نام “نقره ­ای” شناخته شده است، زیرا برگ آن­ها 3 تا 6 اینج بوده و دارای برگ­های 5 لوبی هستند.
• ✿ بخش پایینی برگ نقره است. در این درخت رنگ قهوه­ ای به عنوان رنگ پاییز است.
• ✿ در اوایل بهار، درخت دارای گل­های کوچک با رنگ سبز مایل به زرد تا قرمز است.
• ✿ میوه به شکل V بوده و دارای دو بال و دو بذر است. در اغلب موارد، میوه­ ها می­افتند.
• ✿ درخت افرا نقره ­ای در نور کامل خورشید رشد و انواع مختلف خاک رشد می­کند.
• ✿ افرا نقره ­ای توسط بومیان آمریکا به عنوان منبع دارو و برای تهیه دارو استفاده می­شود.
• ✿ از چوب آن عمدتا برای ساخت مبلمان و سبدها استفاده می­شود.

افرای سیاه (افرای سه برگی)

این درخت به ارتفاع ۱۰ تا۲۰ متر بوده و یک درخت با سرعت رشد بالا و مردم‌پسند است. برگ‌ها شانه‌ای، گل‌ها کوچک و به‌شکل خوشه‌هایی از شاخه‌ها آویخته می‌گردد. رویشگاه اصلی آن آمریکای شمالی است. شاخه‌ها باریک بوده و در مقابل بادهای شدید مقاومت چندانی ندارد. گل‌های نر و ماده روی پایه‌های جداگانه قرار دارند و تنها پایه‌های نر جنبه تزئینی دارند گونه دیگر افرای سیاه به شکل پایه ماده دیده می‌شود که برگ‌های آن حالت ابلق دارند.

افرای پر چینی یا افرای دشتی

 

یک درخت مرتعی به ارتفاع ۸–۶ متر است برگ‌هایش دارای ۵–۳ لوب و پهنای آن بین ۱۰–۵ سانتی‌متر بوده که لوب میانی، خود به ۳ لوب کوچک‌تر تقسیم می‌گردد.

افرای کوهستانی یا افرای نروژی

برگ‌ها پنجه‌ای بزرگ و چاک‌دار با تقسیمات دندانه‌دار نوک‌تیز و رنگ آن‌ها سبز مایل به زرد است که در پائیز به زرد تیره تبدیل می‌شود. گل‌آذین آن رو به بالا قرار دارد. برگ‌ها دارای ۷–۵ لوب و دمبرگ‌ها بلند و حاوی شیرآبهٔ سفیدرنگی هستند. ساقهٔ نهال جوان و کبودرنگ و کرک‌دار و سپس قهوه‌ای مایل به سبز می‌شود.

افرای برگ چناری

این نوع افرا به ارتفاع ۶ متر و دارای برگ‌هایی چنارمانند با لبه‌های کرمی‌رنگ است.

افرای سرخ

این نوع افرا دارای برگ‌های قرمز ارغوانی به ارتفاع حداکثر ۵ متر می‌باشد و در شرایط آب و هوایی مرطوب رشد می‌کند. افرای سرخ سایه پسند بوده و در پارکها جهت پر کردن فضای خالی درختان بلند مناسب است.

• گونه­: Acer rubrum
• نام دیگر: افرا باتلاق، افرا نرم یا افرا آبی
• بومی: شمال شرقی آمریکا
• رنگ­ها در پاییز: سبز زرد، قرمز، و بورگوندی
• ✿ افرا قرمز اولین نشانگر پایین با گل­های خوشه­ای بوده و رنگ برگ تغییر می­کند.
• ✿ این درخت به شکل هرمی رشد کرده و پس از رسیدین به بلوغ به شکل تاج می­شود.
• ✿ برگ­ها مثلثی بوده و 5 تا 12 سانتیمتر عرض دارد و دارای 3 تا 5 لوب است.
• ✿ برگ­های افرا قرمز کوچکتر از سایر گونه ­های افرا است.
• ✿ بخش پایینی برگ­های بالغ سفید است. میوه آن به شکل V بوده و دارای دو بال است.
• ✿ رشد آن­ها در مجاور نور کامل متوسط بوده و در سایه رشد اندکی دارد.
• ✿ آن­ها نسبت به نوع خاک حساس نیستند. خاک­های لوم شنی تا ماسه برای رشد آن­ها مناسب است.
• ✿ افرا قرمز یک چوب نرم بوده و بطور عمده برای تهیه مبلمان استفاده می­شود.

افرای شبه‌ چناری

• گونه: Acer pseudoplatanus
• نام دیگر: افرا بزرگ، افرا اسکاتلندی، افرا سلتیک، درخت پلان دروغین، درخت پلان موک
• بومی: اروپای مرکزی و جنوب غربی آسیا
• رنگ­ها در پاییز: سبز و زرد قهوه­ای
• ✿ درخت بزرگی بوده و هنگام بلوغ ارتفاع آن به 20 تا 30 متر می­رسد.
• ✿ پوست درخت جوان صاف و خاکستری رنگ است. با این حال، در زمان بلوغ پوست آن خشن و مقعد می­شود.
• ✿ برگ­ها بزرگ و گسترده بوده و بافت چرمی دارند.
• ✿ رنگ گل زرد – سبز بوده و در فصل بهار تولید می­شود. دانه­ها در فندقه بال­دار بوده و در فصل پاییز به بلوغ می­رسند.
• ✿ درخت افرا شبه ­چناری، ساقه­های مکنده­ای را تولید می­کند که به ریشه تبدل می­شوند، سپس از درخت افتاده و در معرض خورشید قرار می­گیرند.
• ✿ این درخت می­تواند باد، شوری و آلودگی­های شهری را تحمل کند. از این رو، آن را در ماطق شهری و ساحلی کشت می­کنند.
• ✿ در بسیاری از مناطق، افرا شبه­ چناری برای تهیه چوب کشت می­شود.
• ✿ چوب این درخت سفید بوده و برای ساخت مبلمان، کف اتاق و پارکت استفاده می­شود.

این نوع افرا، رشد سریعی دارد و به‌سرعت به ارتفاع حدود ۹ متر و بیشتر می‌رسد. این درخت مخصوص مناطقی است که نیاز به پر کردن فضاهای خالی با درختان زود رشد است. برگ‌ها پنجه‌ای‌شکل، روی برگ‌ها سبزرنگ و پشت آن سفیدرنگ است. گل‌ها آویخته هستند.

 

جهت دریافت مشاوره درمان گیاه بیمار و یا خرید محصولات و کودهای مورد نیاز گیاهانتون از طریق اینستاگرام و یا تماس با شماره 09172940431 با کارشناسان و مسئولین واحد فروش در ارتباط باشید.