قبلا در مورد یاس رازقی و گل یاسمن صحبت کردم. امروز هم میخوام یاس زرد رو بهتون معرفی کنم که همیشه جز نقاط کانونی طرح ها محسوب میشه و جز گلهای مقاوم به خشکی و گرما بوده و توی طراحی های شهری خیلی کاربرد داره. نام معمول انگلیسی آن نیز Forsythia است؛ و این سرده به افتخار ویلیام فورسایت دانشمند گیاهشناس بریتانیایی، نامگذاری شد.
معرفی یاس زرد (Forsythia) : فورسیتیا چیست؟
در علم منظر سازی این گیاه به همراه یار همیشه باوفای خودش یعنی به ژاپنی کاشته میشه یکی به رنگ قرمز و یاس به رنگ زرد و جالب اینکه هر دو هم در یک زمان روی گل میرن و تا یه زمان روی گل هستند. این گیاه هم مثل بقیه یاس ها ازخانواده ی زیتون سانان و اکثرا بومی شرق آسیا و یک گونه جنوب اروپا هستش. پس توی باغ های ژاپنی هم میشه استفاده کرد. گیاهی خزان کننده و برگهای متقابل و مضرس و در اول بهار ابتدا گل های زرد رنگ ظاهر شده و بعد برگها ظهر میشوند. ارتفاع این درختچه نهایتا تا ۳ متر می رسد.
- نام انگلیسی: Forysthia
- نام علمی: Forsythia × intermedia
- فارسی رایج: یاس زرد
- فارسی اصیل: ندارد
- معیار زیبایی: برگ و گل
- از خانواده: Oleaceae
- خاستگاه: شرق آسیا و یک گونه هم اروپا
نیازهای یاس زرد:
نور لازم:
این درختچه به نور زیاد و مستقیم احتیاج داره ولی خب به سایه هم مقاوم هستش بنابراین امکان کاشت آن در حاشیه ها به صورت ترکیبی مهیاست.
آبیاری:
بسته به خاک بسنر به آبیاری روزانه نیاز داره اگه خاکتون ترکیب ورمیکمپوست و ماسه باشه چون آب ذخیره میشه تو خاک خب باید یروز درمیون آب داده بشه در تابستان ولی اگه خاک زراعی یا نباتی باشه باید روزانه آبیاری بشه. در ضمن گیاهانی که تا بحال با آبیاری کرتی آبیاری میشدند رو یهو قطره ای نکنید جون شک میبینند و برگها میریزه و آداپته شدن زمان میبره.
دمای مناسب:
کلا گیاهی هستش که به دمای بالا مقاوم هستش ولی برای گلدهی باید حتما هوای خنک ببینه، هرچی هوا خنک تر باشه طول عمر گلها بیشتر خواهند بود. همینطور روایت داریم با ریختن یخ در پای گیاه ،موجب گلدهی این گیاه میشه که بنده تکذیب میکنم. این درختچه ابتدا گل میده بعد برگ میده اونم به این خاط رهستش که نیاز سرمایی جوانه گلها زودتر برطرف میشه تا برگها برای همین ابتدا برگ میده.
خاک:
بهترین خاک ترکیب ورمیکمپوست با ماسه هستش.یا ترکیب کود حیوانی با خاک نباتی وزراعی.این البته عرض کردم گیاهی مقاومه و به انواع خاکها تحمل داره ولی خب این خاک براش بهتره….
رطوبت مطلوب:
اگه توی باغچه چمن کاری شده کاشته بشه بسیار با طراوت و با کیفیت خواهد بود چون رطوبت مورد نیازش برطرف میشه یادتون باشه این درختچه رو نمیتونید توی گلدون داخل منزل نگهداری کنید.
تکثیر:
ازونجایی که سیستم ریشه بندی قوی داره و حجم ریشه زیاد هستش پاجوش هم زیاد میده و یکی از روشها جدا کردن پاجوش هستش در بهار.
روش دیگه زدن قلمه در پایان فلش گلدهی در پاییز هستش که گیاه میره به خواب از چوب های یکساله به اندازه ۱۲ سانت میبرید و میزنید تو خاک یه جای سایه.ریشه دهیش آسونه همینطور میتونید آخر بهار از شاخه های سال جاری ببرید و بزنید تو خاک یا توی ماسه، تکثیر این گیاه از طریق بذر سخته و خیلی کند صورت میگیره.یه راه آسون تر اینه که بیاید یه شاخه ی بلند گیاه رو انتخاب کنید و مثل تصویر زیر، بخوابونید روی خاک و نقطه ی تماس رو با قمه زخم کنید و روش خاک بریزید توی آخر بهار دوباره.تا ریشه داد از مادر جداش کنید.به همین راحتی و خوشمزگی.
توصیه های مهم برای کاشت یاس زرد در باغچه
پس از کاشت گیاه، در اوایل بهار هر سال کود فسفر به خاک اضافه کنید. دستور العمل مصرف کود که بر روی محصول درج شده است را رعایت کنید.
بوته یاس زرد به خوبی در خاک ماسه ای و خاک خشک رشد میکند اما خاک کشاورزی با قابلیت زهکشی مناسب را ترجیح میدهد.
5 تا 7 سانتیمتر کمپوست آلی به ناحیه کاشت اضافه کنید و در صورتی که خاک ماسه ای است قطر لایه کمپوست را به 25 سانتیمتر برسانید.
پس از اتمام گلدهی، یاس زرد را هرس کنید، گیاه حداقل یک سال به رشد خود ادامه میدهد. ساقه های قدیمیتر را هرس کنید و شاخه هایی را برای شکل دهی به بوته و ایجاد فرم مورد نظر انتخاب و حفظ کنید.
هشدار
کود دهی یاس زرد را بلافاصله پس از کاشت انجام ندهید چرا که منجر به سوختن ریشه های جوان آن میشود.
هرس:
این گیاه نیازی به هرس نداره، چون کلا زیبایی به اینه که به صورت افشان شاخه ها رو پخش کنه و کلا گلهاش همه جای ساقه درمیان ،پس اگه هرجای ساقه ببرید درواقع به همون اندازه از گلهاش رو دور انداختید. پس بزارید تا میتونه بلند و وحشی، هرس فقط زمانی انجام بشه که گیاه رو توی حاشیه های ماشین رو کاشتید و نباید از باغچه بیاد بیرون و زمانش هم باید حتما بعد از پایان گلدهی باشه. قبل گلدهی بشه دیگه از گل خبری نیست.
تغذیه:
بهترین کودی که برای این قبیل گیاهان توصیه میکنم که بدون دردسر هستش استفاده از کود کند رها شونده و ارگانیک هستش که به مرور زمان رها میشه و مواد غذایی رو دائما در اختیار گیاه قرار میده بدون اینکه با آبیاری آبشوئی بشه و از دست رس خارج بشه.
بیماریها و آفات:
- گال:
یکی از بیماریهای رایج این گیاه، گال هستش، که به خاطر حمله قارچ بیماری زا ایجاد میشه. برای همین هستش که همیشه توصیه میشه بعد از هرس درختان از چسب هرس استفاده بشه. قیچی یا هرس بی مورد باعث بروز و نفوذ آلودگی میشه. در صورت مشاهده ی نقاط متورم روی ساقه ابتدا خونسردی خودتون رو حفظ کنید، از پایین اون بخش ببرید و بریزید دور گیاهان خیلی آلوده رو هم از بین ببرید کلا .یه محلول قارچ کش هم بزنید. و ابزارها رو ضدعفونی کنید. - بیماری بلایت:
اگه دیدید انتهای شاخه ها وسرشاخه ها داره همینوری میسوزه و میاد پایین اون هم یه جور بیماری قارچی هستش که باید از پایین حدود ۱۰ سانت بریده بشه و با سم قارچ کش اسپری بشه. - آنتراکنوز و غیره:
دوستان بروز نقاط دون دون قهوه های رنگ و زرد رنگ روی برگ ها نشونه ی بروز بیماری قارچی انواع مختلف هستش که باز هم باید از پایین هرس بشه و برگهای آلوده چیده شده و دور ریخته بشه. همینطور باید اگه شدت زیاده گیاه آلوده رو آتش بزنید .با قارچکش های محافظتی هم برای پیشگیری سمپاشی کتید. همنطور باید گیاهتون تقویت بشه تا مقاومتش در برابر بیماریها بیشتر بشه. - آفت:
آفتهایی که ممکنه این گل بگیره یکی کنه هستش که در پایین گیاه سطح رویی برگها نقاط زرد یا قرمز رنگ ایجاد میشه و همینطور تار عنکبوت یا یه سطح خاکی رو روی برگها میبینیم. برای مبارزه باید سم آبامکتین استفاده بشه.
منابع: